İhracat

Son 3 yılın petrol ihracat miktarlarının karşılaştırılmasından, 2014 yılındaki toplam petrol ihracatının bir önceki yıla göre yaklaşık %11,28 oranında arttığı gözlemlenmektedir. Yine son 3 yılda rafinerici petrol ihracat miktarlarının karşılaştırılmasından rafinerici lisans sahiplerinin petrol ihracat miktarlarında 2012-2013 döneminde gerçekleşen azalışın tersine, 2013-2014 yıllarında artış olduğu görülmektedir. Ürün bazında bakıldığında ise rafinerici lisansı sahiplerinin jet yakıtı ihracatında büyük oranda bir azalış görülmekte iken, dağıtıcı ve ihrakiye teslimi lisansı sahiplerinin son 3 yıl içinde yapmış oldukları akaryakıt ihracatında jet yakıtındaki ihracat artış oranının da yıldan yıla arttığı gözlemlenmektedir.

Üretim

Rafinerici lisansı sahiplerinin toplam üretim miktarının %67 lik kısmı, motorin, kurşunsuz benzin ve jet yakıtından oluşmaktadır. Rafineri üretiminin son üç yıllık seyrine bakıldığında, toplam üretim miktarında düşüş olduğu görülmektedir.

Yurtiçi Satışlar

2014 yılında rafinerici lisans sahiplerinin yurt içine yapmış oldukları 13,48 milyon tonluk satışın 11 milyon tondan fazlasını motorin, bitümen kurşunsuz benzin ve jet yakıtı oluşturmaktadır. Bununla birlikte 2012 ve 2013 yıllarında aynı seviyelerde gerçekleşen yurt içi satış 2014 yılında % 15 oranında düşmüştür.

Dağıtıcı ve ihrakiye teslimi lisansı sahiplerinin temin kaynaklarının dağılımı incelenmesinden, 2012 ve 2013 yıllarında en fazla temin üreticiden gerçekleştirilirken, 2014 yılında üreticiden teminin yerini önemli ölçüde ithalata bıraktığı görülmektedir.

Dağıtıcıların ithalat miktarındaki artışa paralel olarak dağıtıcılar arası satış miktarında sürekli bir artış eğilimi gerçekleşmiş ve 2012 yılından bu yana dağıtıcılar arası ticaretteki artış yaklaşık 2,4 kata ulaşmıştır.

2014 yılında dağıtıcı lisans sahiplerinin kendi işlettiği ve diğer bayilere, serbest kullanıcılara yaptıkları teslimler ile askeri amaçlı teslimleri içeren akaryakıt satışları incelendiğinde, satışların %80 lik kısmını motorin türlerinin oluşturduğu görülmektedir.

Dağıtıcı lisans sahiplerinin akaryakıt satış payları incelendiğinde en yüksek pazar payına sahip ilk üç lisans sahibinin toplam pazar payı yaklaşık %60 tır. 2014 yılında serbest kullanıcılara 63 ilde 984.666 tonluk bir satış gerçekleşmiştir.

İllere göre bayilere yapılan toplam teslimlere bakıldığında ise, 2012 - 2013 yılarındaki değişim oranı artış gösterirken, 2013 - 2014 yıllarında ise aynı oran azalmıştır.

11.893 bayinin katılımıyla sağlanan illere göre bayilerde çalışan personel sayısının incelenmesinden istihdam sağlanan 89.962 kişiden yaklaşık % 60 ının akaryakıt teslimatı ile ilgili kısımlarda çalıştığı anlaşılmaktadır. 2014 yılında denizcilik amaçlı yapılan ihrakiye teslimleri bir önceki yıla göre hemen hemen aynı düzeyde kalmış, satışların %82 lik kısmının dış satışlardan (transit rejim ve ihracat) oluştuğu görülmektedir.

Toplam satışlarda en yüksek pazar payına sahip ilk 10 şirketin pazar payı toplamı 2013 yılında %94 iken, 2014 yılında %97 olarak gerçekleşmiştir.

Toplam teslim miktarının %65 ini ise yüksek kükürtlü fuel oil oluşturmaktadır.

Yurtiçi tüketim amaçlı yapılan teslimlerde %90 civarındaki kısım motorinden, dış satışların dörtte üçlük kısım ise yüksek kükürtlü fuel oil’den oluşmaktadır.

İllere göre denizcilik amaçlı ihrakiye teslim miktarları incelendiğinde, toplam teslimlerin %90 ı aşan kısmının İstanbul, İzmir ve Kocaeli illerinde gerçekleştiği görülmektedir.

2014 yılında havacılık amaçlı ihrakiye teslimleri toplamında bir önceki yıla göre %11,3 lük bir artış gerçekleşmiştir.

Dış satışlar (transit rejim ve ihracat), toplam satışların yaklaşık dörtte üçünü oluşturmuştur.

Toplam satışlarda en yüksek pazar payına sahip ilk iki şirketin pazar payı 2013 yılında %88 iken, 2014 yılında %90 olarak gerçekleşmiştir.

Havacılık amaçlı toplam ihrakiye teslimlerinin %90 ı aşan kısmı Ankara, Antalya, İstanbul, İzmir ve Muğla illerinde gerçekleşmiştir. Söz konusu illerden toplam dış satışların tamamına yakını; toplam yurtiçi tüketim amaçlı satışların ise yaklaşık %70 lik kısmının teslimi yapılmıştır.

Bayilere yapılan benzin türleri tesliminde en yüksek pazar payına sahip ilk 10 şirketin pazar payı toplamı yaklaşık %91 olup; motorin türleri için söz konusu oran yaklaşık %85 olarak gerçekleşmiştir. 2014 yılında Taşıt Tanıma Sistemi (TTS) kapsamında yapılan satışların yaklaşık %95 lik kısmını motorin türleri oluşturmakta olup; TTS ile yapılan satışlar dağıtıcı lisansı sahipleri tarafından bayilere yapılan benzin ve motorin türleri teslimlerinin %12,63 ünü oluşturmaktadır.

Fiyat Hareketleri

2014 yılının ikinci yarısında uluslararası piyasadaki fiyatlara bağlı olarak benzin ve motorin fiyatları ülkemizde de düşüş göstermiş ve vergisiz bayi satış fiyatı ortalaması Kurşunsuz Benzin 95 Oktan için 1,98 TL/litre; motorin için ise 2,09 TL/litre olarak gerçekleşmiştir.

2014 Petrol Piyasası Sektör Raporunu İncelemek İçin TIKLAYINIZ --->

Aylara Göre Haber Sayıları: Haberleri görmek için sayıların üzerine tıklayın.