Enerji Petrol Gaz dergisinde yer alan "Sektör diyor ki" bölümümünün bu sayıdaki konuğu Türkiye Petrolleri Petrol Dağıtım A.Ş. Genel Müdürü Mutlu Gül, akaryakıt sektörüne ilişkin değerlendirmelerini yazdı.

Uluslararası petrol piyasasında 2014 yılının ikinci yarısında aşağı yönlü hareket etmeye başlayan fiyatlar, 2015 yılının ikinci yarısında son 13 yılın en düşük rakamlarını görmüştür. Bu gidişat Türkiye’de arama ve üretim faaliyetlerini yavaşlatmış ancak büyüyen ekonomi, artan nüfus ve gayri safi yurt içi hasılanın da olumlu etkisiyle tüketimi tersi yönde tetiklemiş, yine de akaryakıt dağıtım sektörü açısından birtakım belirsizlikler ve olumsuzluklara sebebiyet vermiştir. Şöyle ki dağıtım şirketlerinin, fiyatların düşüş eğiliminin devamlılığı ile birlikte terminallerine doldurdukları her ürünü, ertesi gün değer kaybeder hale gelmiş ve bu noktada sektörün ulusal stok maliyetlerine ilaveten ürün değerini korumaya yönelik hedge vb. maliyetlerin oluşmasına sebebiyet vermiştir. Ancak bununla birlikte akaryakıt ve türevlerinin ülkemizin önemli bir ithalat kalemi olması hasebiyle üretim maliyetlerini düşürmesinin yanı sıra cari açığın daralmasına da ciddi katkı sağlıyor olması ve nihai tüketiciye daha uygun fiyattan ürün götürüyor olmak bizleri sevindirmektedir. Nitekim Türkiye Petrolleri olarak da yayınlanan tavsiye fiyatlar üzerinden değil iskontolu satışı hedefleyen ve böyle faaliyet gösteren bayilikler ile en uygun fiyatı müşterilerimize ulaştırmak temel politikamızdır.

BÜYÜYEN PAZAR VE DİNAMİKLERİ

Ocak 2016 TÜİK verilerine göre; trafiğe kayıtlı araç sayısı 20 milyonu aşmıştır. Araç tipleri içerisinde otomobil kategorisi açık ara liderliğini sürdürürken, yakıt tiplerine göre LPG’li otomobiller bu kategoride içerisinde en dik yükseliş eğrisi ile yüzde 40 bandına ulaşmış durumdadır. Bu özet tablo ışığında, dünyanın en büyük 20 ekonomisi arasındaki yerini sağlamlaştıran ve ilk 10 ekonomisinden biri olmayı hedefleri arasında koyan Türkiye’de, artan enerji kaynağı ihtiyacı doğrultusunda akaryakıt pazarının da büyüyeceğini ifade edebiliriz. Bununla birlikte sektörde 90 akaryakıt dağıtım şirketi ve yine sayıları hızla artan gaz dağıtım şirketleri 13 bine yakın istasyon ile birlikte arz dengesi içerisinde yer alma mücadelesini sürdürmektedir. 

Büyüyen pazar yeni oyuncuları da birlikte getirecektir. CNG ve elektrik... Elektrikli araçların kullanımının yaygınlaşması ve istasyonlarda gerekli teçhizatın yer alması daha uzun bir süreç gerektirse de CNG’nin sektörde daha hızlı yer alacağı ve karşılık bulacağı kanaatindeyim. Bu kanaatimi yatırım ve dönüşüm maliyetleri yüksek olmasına rağmen korumaktayım. Bu doğrultuda daha çevreci bir yaklaşımın ve arz çeşitliliğinin de bir gereği olarak, dağıtım şirketlerinin bir takım projeler ve işbirlikleri geliştirmesinin sektörel açıdan faydalı olacağı ve bu projelere Türkiye Petrolleri olarak da destek olacağımızı ifade etmek isterim.

FİZİLİBİLİTE VE VERİMLİLİK ESAS OLMALI

Ancak bu noktada göz ardı edildiğine inandığım dağıtıcılar ve bayilik için yeteri düzeyde fizibilite çalışmasının yapılmadığı, ekonominin ve ticaretin en temel dinamiklerinden olan verimliliğin göz ardı edildiğidir. Neticesinde yetersiz gelir ve dolayısıyla kalitesiz ürün ve hizmet daha da kötüsü akaryakıt veya vergi kaçakçılığı… Sektör açısından yapılması gereken ise ilgili kamu kuruluşları ile birlikte bu minvalde birtakım tedbirler almak ve yönlendirici faaliyetlerde bulunmaktır. Bir dağıtım şirketi olarak bize gelen taleplerde rantabl olmayan projelere bayilik vermediğimiz gibi kendilerini bu yönde hareket etmemeleri için ikna etmeye çalışmak özelinde bir gayret sarf etmekteyiz.

TÜRKİYE’DEKİ  AKARYAKIT İSTAYONLARI AÇIK ARA ÖNDE

Büyük bir kıvançla söyleyebilirim ki, ülkemizdeki iki sektörde yurtdışında birçok ülkeye gittiğinizde açık ara önde olduğumuzu bariz görebilirsiniz. Bunlardan biri otel standartları ve hizmetleri, diğeri ise akaryakıt istasyonlarıdır. Zira birçok ülkeye gittiğinizde ki bunlar arasında Amerika, Asya ve Avrupa ülkelerini sayabiliriz, bizim istasyonlarımızın kanopisi, ışıklandırması, ürün çeşitliliği ve bilhassa personel hizmetleriyle önde olduğu aşikardır. Petrol zengini Arap ülkelerinin bir kısmında istasyon azlığından araç kuyrukları görmek oldukça sıradan bir vaka iken ülkemizde bir aracı bekliyor olmak bile çok nadir istasyonda görülmektedir. Hatta bu örnekleri gördüğümde çok defa ‘Türkiye’de sektörel olarak abartıyor muyuz acaba?’ diye düşünmekten kendimi alıkoyamadım. Türkiye Petrolleri olarak 2016’yı, istasyonlarımızdaki kalite, hizmet standartlarımızı arttırmak, temizlik ve hijyeni önceleyen anlayışı benimsetmek ve müşterilerimizin güveninin yanı sıra memnuniyetini de kazanma yılı olarak belirledik. Bu yönde bir dizi faaliyetlerimiz olacak. Bunların başında tüm istasyonlarımızı rutin halde gezecek olan hijyen ekiplerimiz ve müşterilerimize yenilikler getirecek mobil uygulamamız ve müşteri sadakat sistemimizi kurduğumuzu söyleyebilirim.

HER BİR İSTASYON SOSYAL BİR PROJEDİR 

İstasyonlarda akaryakıt, gaz vb. satışlarının yanı sıra oto kuaför, elektrik, lastik vb. ana faaliyet konuları ile gıda, yemek ve hatta bazı noktalarda giyim gibi yan sektörler oluşmuştur. Özellikle son yıllarda bu trend hızla artmaktadır. Dağıtıcı ve bayilerin bu alanlarda hizmet, kalite ve çeşitliliğini arttırması önemli bir rekabet aracı olarak ön plana çıkmakta ve müşteri nezdinde tercih meselesi olmaktadır.  Buradan yola çıkarak biz de 2015 yılında bu yapıları içerisinde bulunduran tesisleri bünyemize kazandırmak için gayret ettik ve ciddi kazanımlar elde ettik.

Ancak bu yönüyle sektörel olarak bir farkındalık oluşturmamız gerektiği kanaatindeyim. Şöyle ki; 2015 yılında akaryakıt sektöründen toplam 60 milyar TL vergi tahsil edildiği göz önünde bulundurulduğunda, akaryakıt istasyonları devletin vezneleri halini almaktadır.  24 saat açık kalması yönüyle bir karakol ve her zaman adres sorulabilecek birer muhtarlıklardır. Market, restoran ve wc’leri ile acil gündelik ihtiyaçların karşılandığı eczanelerdir adeta.  Dolayısıyla bence bu vasıfları layıkıyla yerine getiren bir istasyon, aynı zamanda bir sosyal sorumluluk projesidir ve sektör bunun PR’ını yapmalıdır. 

İNSAN HAYATI HER ŞEYDEN KIYMETLİDİR

Sektörümüzün yakın dönemdeki en büyük sorunlarından biri de 10 numara madeni yağ kullanımıdır. Bu konudaki denetimlerin sonuç vermeye, vatandaşlarımızın da bu konuda sağduyulu davranmaya başladığını memnuniyetle gözlemliyoruz. PETDER ve Çevre ve Şehircilik Bakanlığı işbirliği ile yayınlanmaya başlanan 10 numara yağ kullanımının tehlikelerine yönelik kamu spotunun sorunun çözümüne katkı sağlayacağına inancım ve her şeyden kıymetli olan insan hayatı olduğu teması ile bu çalışmada emeği geçenlere teşekkürlerimi sunarım.

ÖNLEYİCİ TEDBİRLER İKMAL VE DAĞITIM NOKTALARINDA YOĞUNLAŞMALI

Sektörün bu manâda dünya ve Avrupa standartlarının pek gerisinde olduğunu söyleyemem. Yine de gidilmesi gereken çok yol var daha… Tabii engeller de... Bana göre bunun başında eşit şartlarda rekabeti baltalayan akaryakıt ve vergi kaçakçılığı gelmektedir. Serbest bir piyasanın temel argümanı rekabet, rekabetin de fiyattır. Fiyatın oluşmasındaki en büyük kalemin vergi olduğu bir emtiada, vergi kaçakçısı ile ne bir dağıtım şirketinin, ne de bir bayinin rekabet edebilme şans ve imkânı bulunmamaktadır. Belli bir marka değeri ve bilinirliğini oluşturmuş dağıtıcı ve bayisi kendine korunaklı bir pazar oluşturduğundan bundan daha az etkileniyor olmakla birlikte sektörde yer edinmeye çalışan dürüst dağıtıcı ve bayi fiyatı rekabette bir araç olarak kullanmakta zorlanmakta, bu da pazarın serbestleşmesindeki en önemli aktör olan fiyatı yok etmektedir. Nitekim piyasanın sağlıklı ve liberal bir yapıya kavuşması için akaryakıt ve vergi kaçakçılığı ile topyekûn mücadele edilmelidir. Ancak .vurgulamak isterim ki bu mücadeleyi ikmal ve dağıtım noktalarında yoğunlaştırmak daha gerçekçi, hızlı ve doğru sonuçlar ortaya çıkaracaktır. Ayrıca ifade etmek isterim ki sektör açısından maliyet getirecek tank ölçüm sistemlerinin zorunluluğu bu işleri yapanlara ciddi kısıt getirecek ve sektöre katkı sağlayacaktır. Ülke menfaatleri açısından bakıldığında ise 2015 yılında akaryakıt sektöründeki yasadışı faaliyetler neticesinde kesilen 1.8 Milyar TL’nin, yasal yollarla toplanması gereken verginin çok çok altında olduğu şüphesizdir.

2015’TE ÖNEMLİ PROJELERE İMZA ATTIK 

2015 yılında olmadığımız il merkezleri ve lokasyonlarda 80 yeni bayiimizi bünyemize kattık ve bugün 379 bayi ile hizmet vermekteyiz.  2 yeni LPG dolum terminalimiz ve neticesinde TP Gaz dağıtım lisansımızı çıkarttık. TP Gaz’ın 2016 yılında bayilerimizde satışı ve yaygınlaştırılması faaliyetleri hızla devam ediyor. 3 yeni akaryakıt dolum terminalimizi devreye aldık. Bunlardan en önemlisi de 66 bin metreküplük kapasitesiyle devreye aldığımız Ambarlı Dolum Terminali oldu. Hali hazırda kendi bayilerimize ikmal yaptığımız terminalimizin Temmuz ayından itibaren paydaşlarımızın da hizmetine açılacağını buradan duyurmak isterim.

Aylara Göre Haber Sayıları: Haberleri görmek için sayıların üzerine tıklayın.