Ocak ayından itibaren Total Oil Türkiye΄nin Genel Müdürlüğü΄nü yürüten Olivier Chalvon-Demersay, Türk basınındaki ilk röportajını Enerji Petrol Gaz Gazetesi΄ne verdi. Petrol sektöründeki 30 yıla yaklaşan uluslararası iş tecrübesiyle Türkiye piyasasını değerlendiren Chalvon, TOTAL΄in yatırımlarını arttırarak devam ettireceğini ve pazardaki konumunu daha da güçlendireceğini söyledi.

Öncelikle, kendiniz ve mesleki geçmişiniz hakkında kısaca bilgi verebilir misiniz?

Hindistan΄ın Bombay kentindeki farklı uluslararası deneyimimin ve Gabon΄daki zorunlu askeri hizmetimin ardından, TOTAL Ailesi΄ne katıldım. 1985 ile 1988 yılları arasında, Suudi Arabistan΄da Cidde şehrinde TOTAL Uluslararası Dağıtım Departmanı içerisinde madeni yağlar alanında görev yaptım. Daha sonra, Zambiya΄da TOTAL Bölge Müdürü olarak hem dağıtım ağından hem de madeni yağdan sorumlu olarak çalıştım. Bunu takip eden yıllarda, İspanya΄da TOTAL΄in doğrudan bağlı bir teşebbüsü olan ve şirketin işlettiği istasyonları yöneten GESOIL΄in Genel Müdürü olarak görev aldım. 1993 yılında Paris΄e döndüm ve TOTAL Dağıtım Stratejisi Departmanına katıldım. Ardından 1994 yılında, üç buçuk yıl süre ile TOTAL Fas΄ın Ticari Müdürlüğünü üstlendim. 1998 yılında, Kahire΄ye giderek TOTAL΄in Mısır΄daki yatırımlarını gerçekleştirerek, dağıtım ağını oluşturdum ve geliştirdim. Özellikle son üç görevimde, güçlü bir istasyon ağı geliştirme stratejisi üzerine odaklandım. 2001 ve 2008 yılları arasında, Fransa΄ya geri döndüm ve TOTAL΄in 3 bin çalışanı ve 260 adet istasyonu bulunan iştiraklerinden birinde dört yıl yöneticilik yaptım. Ardından da TOTAL΄in 2 bin 500 istasyonundan sorumlu yönetici olarak görevimi sürdürdüm. Son olarak da bildiğiniz üzere Ocak 2009 tarihinde TOTAL Türkiye΄nin Genel Müdürü olarak atandım. Evliyim ve dört çocuğum var. İngilizce ve İspanyolcayı iyi seviyede biliyorum.

1998 yılından önce, TOTAL΄in Mısır΄da istasyonları var mıydı? Yoksa ilk kez siz mi kurdunuz?

Evet, Mısır΄daki görevim esnasında, akaryakıt dağıtım ağını sıfırdan kurma fırsatına sahip oldum. TOTAL, 1998 yılından önce Mısır΄da sadece arama ve üretim faaliyetleri için bulunuyordu. Yani herhangi bir dağıtım ağımız bulunmuyordu. Şu anda TOTAL, Mısır΄da yüksek hacimlere ulaştı. İstasyon sayısı da yaklaşık olarak 100 civarında. Biz istasyonları açmaya başladığımız dönemde, kısa sürede aylık ortalama 2 bin metreküp hacme ulaştık ki bu rakam, Mısır pazarı için fevkalade iyi bir rakamdı.

Türkiye petrol piyasası ile ilgili ilk izlenimleriniz nelerdir? Türkiye petrol piyasasını tek bir cümle ile tanımlamanızı istersem, nasıl cevap verirsiniz?

Bunun pek çok haklı gerekçesi de olabilir ama benim ilk cümlem "Türkiye pazarı çok kontrollü bir pazar" olacaktır. Petrol piyasasında çok sayıda mevzuat var. Fakat Türkiye΄nin geçmişteki bazı problemlerini dikkate aldığınız zaman, şu anki kaliteli yapının bu düzenlemelerin yardımıyla sağlandığını düşünüyorum. Bu yüzden, Türk pazarının bu kadar düzenlenmiş olması bir yere kadar normaldir. Bu birinci noktadır. İkinci olarak da, Avrupa ve diğer ülkeler ile kıyaslandığı zaman Türkiye΄deki istasyonların çok yüksek standartlara sahip bulunduğunu söylemek isterim. Ve üçüncü nokta ise, Türkiye pazarı profesyonel kişilerin çalıştığı çok profesyonel bir pazardır. Sonuç olarak Türkiye΄nin çok ilginç bir pazara sahip olduğunu belirtmek isterim.

Türkiye LPG ve madeni yağ pazarlarını nasıl buldunuz? Bu sektörler hakkındaki düşünceleriniz nelerdir?

Madeni yağ piyasasında çok ciddi bir rekabet yaşanıyor. Ama istasyonların bünyesindeki madeni yağ pazarı çok sınırlı. Türkiye΄de, istasyonlar üzerinden yılda sadece 5-6 ton civarında madeni yağ satışı gerçekleştirilebiliyor. Mesela Mısır΄dan bahsetmek gerekirse, bu rakam 80 ton΄dur. Bazı ülkelerde kullanıcılar, madeni yağlarını istasyonlarda değiştiriyor. Ancak, Türkiye için durum böyle değil. Bu da Türkiye΄deki istasyon ağı içerisindeki madeni yağların satış seviyesinin çok sınırlı olduğu anlamına geliyor.

Görevinize başladıktan sonra bayilerinizi ve istasyonlarınızı ziyaret etmek için seyahat ettiniz ve ayrıca Nisan ayında Antalya΄da bir bayi toplantısı düzenlediniz. İstasyonlarınızı ve bayilerinizi nasıl buldunuz? İlk izlenimleriniz nelerdir?

Henüz ne yazık ki bütün bayilerimizi görme fırsatım olmadı. Çünkü 500 civarındaki istasyonumuzun tamamına gitmek, daha uzun bir zaman gerektiriyor. Umarım önümüzdeki günlerde, bunu gerçekleştireceğim. Çünkü benim en temel prensibim, haftada bir günü istasyonlarda geçirmektir. Haftanın bir günü, ofis dışında olurum ve akaryakıt, LPG veya madeni yağ alanındaki bayilerimiz ile birlikte olmaya çalışırım. Bu konuda çok katıyım ve bu bana pazarın ne şekilde olduğu hakkında gerçekçi bir fikir veriyor.

İlk izlenimim, TOTAL istasyonlarının yüksek hizmet seviyesine sahip, gayet yüksek kalitede istasyonlar olduğu yönünde. Ayrıca çok temiz olduklarını ve bakımlarının da iyi bir şekilde yapıldığını memnuniyetle gördüm. Yapmakta olduğumuz bütün araştırmalar, müşterilerin hizmetimizi ve kaliteli sistemimizi takdir ettiğini gösteriyor. Ürünlerin kontrolü konusunda çok katıyız ve EPDK tarafından izlenen bütün konularda hiçbir zaman problemle karşılaşmıyoruz. Bu denetimlerin hepsi bizim için olumlu geçiyor ve insanlar da bunu biliyorlar. Bu yüzden, bir bütün olarak başarılıyız ve yüksek bir kaliteye sahibiz. Neticede bu iş, bayilerimizin yaptığı bir iştir ve ben bayilerimizi bu anlamda çok profesyonel buluyorum ve hepsiyle de gurur duyuyorum.

Bir istasyona gittiğiniz zaman ilk baktığınız yer neresidir?

İlk baktığım nokta her zaman için güvenlik konusudur. İnsanlar fark etmeseler bile, hemen yangın söndürücülerin nerede olduklarını ve bunların üzerindeki tarihlerin doğru olup olmadığını kontrol ederim. Güvenliğin ardından ikinci sırada istasyonun temizliğine bakarım. Bu benim için çok önemlidir. Ön sahanın marketin, tuvaletlerin ve ekipmanların temiz ve düzenli olmasına önem veririm.

Eğitim ve sosyal sorumluluk projeleriniz devam edecek mi?

Mevcut yatırımlarımızın yanında, kurumsal sosyal sorumluluk projelerine de önem veriyoruz. TOTAL grubunun kurumsal sosyal sponsorlukları üç alanda sayılabilir: Kültürel miras, dayanışma ve çevre.

Kültürel miras alanı ile ilgili olarak TOTAL, faaliyet gösterdiği ülkelerin kültürel yaşamına aktif bir şekilde katkı sağlar. Bu nedenle TOTAL Oil Türkiye, 2008 yılından bu yana İzmir 9 Eylül Üniversitesi ve IFEA (l΄Institut Français d΄Etudes Anatoliennes / Fransız Anadolu Etüdleri Enstitüsü) ile İzmir΄de Antik Smyrna (İzmir) kentinin kazı çalışmaları projesini yürütüyor. Bu ortaklık ile TOTAL, benzersiz bir antik kentte yürütülen arkeolojik çalışmaları destekliyor, bu çalışmalara iştirak ediyor ve ayrıca ülkenin üçüncü büyük şehrinin kültürel mirasını koruyor. Bu büyük arkeolojik proje hakkındaki güncel haberler TOTAL ve arkeologlar ekibi tarafından oluşturulan www.antiksmyrna.com internet sitesinden öğrenilebilirsiniz. Bu sene Ekim ayında Fransa΄da Louvre Müzesinde düzenlenecek "Türk Mevsimi" çerçevesinde düzenlenecek "The Ancient Smyrna" sergisi de bu büyük projeye istisnai bir uluslararası görülebilirlik kazandıracak.

Dayanışma konusu hakkında, TOTAL Oil Türkiye΄nin faaliyetleri özellikle eğitim alanında yoğunlaşmış bulunuyor. Renault ile yaptığımız işbirliği ile yürütülen ve Türkiye Cumhuriyeti Milli Eğitim Bakanlığı tarafından onaylanan "Herkes için Güvenlik" projesi, 10 seneyi aşkın bir süredir uygulanıyor. 2009 yılı sonu itibariyle, 31 şehirde 350.000 öğrenci yol güvenliği ile ilgili eğitim alacak. TOTAL tarafından 2007 yılında uygulamaya başlanan "TOTAL eğitime destek" projesi bizim tesislerimizin yakınında bulunan ilkokulların, bilgisayar odaları, kütüphaneler, reflektörler vs. gibi farklı ihtiyaçlarını karşılamayı amaçlıyor. TOTAL çalışanları tarafından oluşturulan "TOTAL Gönüllü Ekibi" ise bu faaliyetleri desteklemeyi sürdürüyor.
Son olarak, TOTAL΄in çeyreye duyarlılığına da değinmek istiyorum. Bildiğiniz gibi 2008 yılında, TOTAL Oil Türkiye΄nin faaliyetlerinin çevre üzerindeki etkisini azaltmak için müşterilerimize 650 bin adet enerji tasarruf ampulleri dağıttık. Böylece yılda 150 bin ton karbondioksit emisyonu azalımı sağladık. Bu proje, müşterilerin yakıt tüketimlerini ve karbondioksit emisyonlarını düşürmelerini sağlayacak bir şekilde, ürünlerin ve hizmetlerin hepsini toplayan "Eco Hizmetler" projemiz bağlamında yapıldı.

Tekrar yatırımlara dönersek, yılda kaç istasyon açmayı hedefliyorsunuz?

Her sene 20 ile 30 arasında yeni istasyon açmayı istiyoruz.

Türkiye petrol piyasası, büyüme potansiyeli yüksek olan bir piyasa olarak kabul ediliyor. Bununla birlikte, 2009 yılının ilk çeyreği için hazırlanan PETDER sektör raporu, piyasada bir miktar daralma olduğunu gösteriyor. Eğer kısa ve orta vadede pazarda yeterli bir büyüme sağlanamazsa, mevcut pazardan daha yüksek bir pay almak için ne tür bir pazarlama stratejisi izleyeceksiniz?

Bu bizim de düşündüğümüz bir nokta. Ama mevcut daralma, bütün dünyada karşılaşılan bir durum. Krizin devam etmeyeceğini ve Türkiye΄nin krizden hızlı bir şekilde çıkacağı konusunda çok iyimser olmamız gerektiğini düşünüyorum. Biliyorsunuz ki Türk halkının büyük bir avantajı, zaman zaman bu türden krizlerle karşılaşmaya alışık olmasıdır. Bu yüzden büyük bir ihtimalle kriz Avrupa ülkelerinde sona erdiği zaman, Türk ekonomisi yeniden büyümeye başlayacaktır. Bu durumda, petrol piyasası da büyüme gösterecektir.

Türkiye΄de her bin kişiye 110 civarında motorlu taşıt düşüyor. Bu rakam Batı Avrupa΄da 500 araç civarında. Türkiye΄nin gelişmesine paralel olarak bu sayı artacaktır. Bu artış da akaryakıt tüketimi konusunda büyük bir potansiyeli gösterir.

İstasyon sayısı ve verimliliği nasıl bir rol oynayacak?

İstasyon sayısı bence o kadar önemli değil. Bunu da dikkate almanız gerekir. Fakat her bir istasyondan geçen hacim daha önemlidir. Türkiye΄de düşük hacimli istasyon sayısı fazla. Bu yüzden de pazarın bütünü bu alanlarda olmayacak. Nüfus hareketliliğinin olduğu gelişmekte olan bölgelerde gelişme daha fazla olacak. Yalnızca tek bir otomobil kullanmaya alışık olan ailelerin ikinci bir araba edinmeleri olgusu bulunmaktadır. Bütün bunlar da pazarda bir artışa neden olacaktır. Biz Türkiye΄nin büyük bir ekonomik büyüme ile yoluna devam edeceğini ve bariz bir şekilde Türk pazarının büyümeye devam edeceğini bekliyoruz. Buna kuşku yoktur.

Ne kadar bir pazar payı almayı hedefliyorsunuz?

Bizim hedefimiz gelecek yıllarda pazar payımızı yüzde 8-9 seviyelerine çıkarmak. Şehir merkezleri ile İstanbul, İzmir ve Ankara gibi önemli kentlerde yeni istasyonlar açacağız.

Bu yıl yatırımlarınız için yaklaşık ne kadar bir bütçe kullanacaksınız?

2009 yılında 100 milyon USD tutarında yatırım yapacağız.

İntifa sözleşmeleri ile ilgili olarak Rekabet Kurumunun aldığı karar hakkında görüşleriniz nelerdir? Bu karar çerçevesinde pazarda ne tür değişikliklerin olmasını bekliyorsunuz?

Bu karar ile birlikte, Türkiye pazarı kendine özgü spesifik bir hale gelecek. Bildiğiniz gibi diğer ülkelerin çoğunda istasyonların büyük bir kısmı dağıtım şirketlerine aittir. Bu model, şirketlerin kendilerine ait bulunan bir bölgede kendi stratejilerinin olması anlamına geliyor. Ama Eylül 2010 tarihinde neredeyse bütün istasyonların intifa haklarının kullanımına ilişkin değişiklik olmasının, hem mekanik hem de maddi boyutu var. Pazar sıkı yasal denetimlerin gelişimi ile birlikte değişim sürecinde. Bugünkü durum halen çok fazla belirsizlik içeriyor ve biz durumun açıklığa kavuşturulmasına ihtiyaç duyuyoruz. Sektörde yenilenmesi gereken 10 bin kadar sözleşme bulunuyor. Bu da çok sayıda insan ve avukat gerektirir. Bununla birlikte, TOTAL olarak kendimizi bu yeni duruma başarılı bir şekilde adapte edeceğiz.

Sizin COCO veya CODO modeline dönmeniz mümkün mü?

Biz bütün bu sistemlerle ilgileniyoruz, fakat bugün itibariyle istasyonların çoğu bayilere ait. Rekabet Kurumu΄nun bu kararı uyarınca, istasyonlarını satacak bazı bayiler mutlaka olacaktır. Fakat öyle görünüyor ki bu oldukça sınırlı olacaktır. Bu durumda bence pazarın, yüzde 50΄sinin CODO veya COCO, geride kalan yüzde 50΄sinin ise DODO olacak şekilde bölünmesinin daha iyi olacağını düşünüyorum ve bu sistemi tercih ederim. Bu neredeyse bizim Avrupa ve Amerika΄da yaptığımız şeydir. Fakat tarihsel nedenlerden dolayı, Türk pazarındaki model DODO΄dur ve bu değişmeyecektir. Çünkü bir dağıtım şirketi kendi istasyonlarını açmaya başlasa bile, istasyonların yarısını alması bir asır süre gerektirir.

Upstream ve downstream΄de uluslararası faaliyetleri bulunan entegre bir enerji şirketi olarak; Türkiye΄de rafineri, arama-üretim, petrokimya ve doğal gaz gibi diğer alanlarda yatırım yapma düşünceniz var mı?

Şu anda, bahsettiğiniz alanlarda Türkiye için bir yatırım projemiz yok. Bildiğiniz gibi TOTAL,  Azerbaycan΄da büyük yatırımlara sahip. Azerbaycan΄da üretilen doğal gazın büyük bir kısmı da Türkiye΄ye geliyor. Bu yüzden biz öncelikli olarak Azerbaycan΄daki konumumuzu güçlendiriyoruz. Rafineri yatırımı şu anda o kadar kazançlı bir iş değil. Bu yüzden bizim de gündemimizde bulunmuyor. TOTAL şu anda Suudi Arabistan΄da dev bir rafineri projesi üzerinde çalışıyor.

TOTAL΄in depolama kapasitesini geliştirecek misiniz?

Hayır, çünkü çok iyi ve yeterli bir depolama altyapımız var. Sanırım bu alanda, akaryakıt dağıtım şirketleri arasında, en iyi konumda olanlardan biri TOTAL. Sadece Samsun΄daki tesisimizdeki kapasitemizi arttırıyoruz.

TOTAL΄in Türkiye΄de yatırım yapmayı planladığı alanlarda yerli veya uluslararası ortaklıklar kurmakla ilgili herhangi bir planı var mı?

Hayır, böyle bir projemiz yok.

Pazarın alışkanlıkları doğrultusunda dağıtım şirketleri ile bayi arasındaki ilişki önemli bir rol oynuyor. Türkçe bilmemenizden kaynaklanan iletişim sorunuyla karşılaşıyor musunuz?

TOTAL Türkiye΄de toplam 600 çalışanımız var ve yalnızca üç tanesi Türkçe bilmiyor. Fakat hepimiz öğreniyoruz. Bayilerimiz ve çalışanlarımız gerçekten çok profesyoneller. Bu yüzden, birisi tercüme etse bile, bayiyi rahatlıkla anlıyorum ve iletişim kurabiliyorum. Ama elbette Türkçe öğrenmek ve bayilerimiz ile iletişim kurmak için yapmam gereken çok şey var.

Son olarak, gazetemiz yoluyla bayilerinize iletmek istediğiniz mesajlar var mı?

Umarım ilerleyen yıllarda hepsini gelip görme ve bütün istasyonları ziyaret etme imkanına sahip olacağım. Bu aynı zamanda benim güzel ülkenizi keşfetmemi de sağlayacak. Biz Türkiye΄nin ve TOTAL Türkiye΄nin geleceği hakkında gayet iyimseriz. Türkiye΄de kurallar değişmektedir, fakat yine de biz pazarın geleceği için hazırız.

‘Üç yıl içinde istasyonlar yenilenecek’

TOTAL için bir değer oluşturmak amacıyla uyguladığınız iş planınızın ana başlıkları nelerdir? Hangi konulara önem ve öncelik verirsiniz?

Aslına bakarsanız, benim temel düşüncem TOTAL΄in pazar payını arttırmak için yeni istasyonlar açmak. Bunun için iyi bir bütçemiz var. Türkiye gibi çok hızlı gelişen bir ülkede, pek çok fırsata sahip olabilirsiniz. Ancak küresel boyuttaki ekonomik krizden ve petrol piyasası mevzuatındaki değişikliklerden dolayı, önümüzdeki iki sene çok farklı olabilir. Fakat, yıllık yüzde 5-6 oranında GSYİH artışına sahip bir ülkedeyiz. Bu da şehirlerin değiştiği ve bizim yararlanmayı istediğimiz çok sayıda fırsata sahip bulunduğunuz anlamına gelmektedir.
İkinci aşamada ise, TOTAL markasının imajını daha da iyileştirmeyi istiyoruz. İmajda sorun yok, fakat kalitemize ve sağlamakta olduğumuz bütün hizmetlere bağlı olarak imajımızı iyileştirmek için daha büyük bir gayret göstereceğiz.

TOTAL΄ın vizyonu, faaliyet göstermekte olduğu sektörde, en çok tercih edilen üç ticari markadan bir tanesi olmaktır. Bu bakış açısıyla, Türkiye΄de yatırım yapmaya devam ederek ve hizmetlerimizi geliştirmek suretiyle, sektördeki konumumuzu daha da güçlendirmeyi amaçlıyoruz. Türkiye΄nin ihtiyaç duyduğu yenilikçi ürünleri piyasaya süren "ilk" şirket olma misyonumuz ile yola devam edeceğiz. Şu anda bile Eurodiesel ve Excellium 97 ile bu misyonu güçlendirmiş bulunmaktayız.

Şehir merkezlerinde açılacak olan yeni istasyonlara ilave olarak, sözleşme süreleri biten mevcut istasyonlarımız ile devam etmek de temel hedefimizdir.

Büyük bir istasyon yenileme projesini uygulamaya başladık. Bu proje kapsamında, istasyonun altyapısı, marketi ve ekipmanları yenilenecek ve her istasyon bir model istasyon haline gelecek. Üç sene boyunca bu projeye devam etmeyi ve geliştirmeyi planlıyoruz.

2009 yılında, TOTAL΄in yatırımları yeni istasyonların açılması ve mevcut istasyonların yenilenmesi ile sınırlı kalmayacak. İstasyonun stok hareketlerini merkezden takip etmek üzere, tank ve pompa otomasyon sistemi bütün tesis ağımıza yayılacak.

Pazarlama faaliyetlerimiz, marka imajını daha da yükseltmek için yüksek tempoda devam edecek. Bir dünya şirketi olarak, bu alanlarda sahip bulunduğumuz yüksek standartları tehlikeye düşürmeksizin güvenlik, sağlık ve çevre konularında yatırım yapmaya devam edeceğiz ve bu bilinci bütün istasyonlarımıza yayacağız.

www.petroturk.com