REKABET KURULU KARARI

Dosya Sayısı : 2009-1-87  (İlk İnceleme)

Karar Sayısı : 09-39/952-238

Karar Tarihi : 26.8.2009

A. TOPLANTIYA KATILAN UYELER

Baskan : Prof. Dr. Nurettin KALDIRIMCI 10 (Baskan V.)

Uyeler : Mehmet Akif ERSİN, Doc. Dr. Mustafa ATES,

İsmail Hakkı KARAKELLE, Doc. Dr. Cevdet İlhan GUNAY,

Murat CETİNKAYA, Resit GURPINAR

B. RAPORTORLER: Mert KARAMUSTAFAOĞLU, Tuğce KOYUNCU

C. ŞİKAYET EDEN: Ozalbayraklar Petrol Urunleri İns. Tic. ve San. Ltd. Sti.

Alandere mah. Sahil Yolu Uzeri No:304 Kocaeli/Sakarya

D. HAKKINDA İLK İNCELEME

YAPILAN : Termopet Akaryakıt Nakliyat ve Tic. Ltd. Sti.

Cevizlidere Cad. 7/1 Y.Ovecler Cankaya/Akara

E. DOSYA KONUSU: Termopet Akaryakıt Nakliyat ve Tic. Ltd. Sti.’nin haksız ve

hukuka aykırı faaliyetlerde bulunduğu iddiası.

F. İDDĐALARIN OZETİ: Sikayet dilekcesinde ozetle;

- Basvuru sahibi Ozalbayraklar Petrol Urunleri Đns. Tic. Ve San. Ltd. Sti.(Ozalbayraklar) ile Termopet Akaryakıt Nakliyat ve Tic. Ltd. Sti. (Termopet) arasında 20.10.2006 tarihinde akaryakıt bayilik sozlesmesi imzalandığı,- Soz konusu bayinin isletilebilmesi amacıyla, gayrımenkul maliki Sebahattin Saka tarafından Termopet lehine 20.11.2006 tarihinden itibaren 15 yıl sureyle gecerli olmak uzere intifa hakkı tesis edildiği,

- Termopet’in basvuru sahibine vaadettiği krediyi zamanında sağlamadığı, talep ettiği miktardan daha az akaryakıt temin ederek basvuru sahibini zarara uğrattığı,

TİCARİ SIR

- Mevcut borcun yapılandırılarak odenmesinin talep edilmesine rağmen Termopet’in bunu kabul etmeyerek, istasyonun tapu devrini talep ettiği boylece basvuru sahibinin ticari hayatının sona erdiği, belirtilerek Rekabet Kurulunca uygulanabilecek her turlu yaptırımın ve hukuk haklarının gereği talep edilmistir.

G. DOSYA EVRELERİ:

Kurum kayıtlarına 17.7.2009 tarih ve 5068 sayı ile giren bildirim uzerine, yapılan inceleme sonucunda duzenlenen 11.8.2009 tarih ve 2009-1-87/İİ-09-MK sayılı İlk İnceleme Raporu, 18.8.2009 tarih, REK.0.05.00.00-110/167 sayılı Baskanlık onergesi ile 09-39 sayılı Kurul toplantısında gorusulerek karara bağlanmıstır.

H. RAPORTORLERİN GORUSU:

İlgili raporda;

- Ozalbayraklar ile Termopet arasındaki 20.10.2006 tarihli akaryakıt bayilik sozlesmesi ve bununla bağlantılı intifa sozlesmesinden olusan rekabet yasağına dayalı dikey iliskinin, 20.10.2011 tarihine kadar 2002/2 sayılı Tebliğ ile tanınan grup muafiyeti kapsamında olduğu,

- 20.10.2011 tarihinden sonra taraflar arasında mevcut olan dikey iliskinin her iki 60 tarafın acık iradesi olmaksızın uzatılmaya zorlanması ya da bu sure sonunda rekabet etmeme sartına son verilmesini engelleyen herhangi bir durum olması halinde 4054 sayılı Kanun’un 4. maddesi cercevesinde islem tesis edilebileceği hususunun taraflara bildirilmesi gerektiği,

- Rekabet Kurumunun intifa hakkını terkin etme yetkisinin bulunmadığı, bu hususun Hukuk Mahkemelerinin gorev alanı icinde olduğu, gorusu ifade edilmistir.

I. İNCELEME VE DEĞERLENDİRME

Taraflar arasındaki 20.10.2006 tarihli akaryakıt bayilik sozlesmesi incelendiğinde, “Sozlesmenin Suresi ve Fesih” baslıklı 13. maddesinde; sozlesme suresinin 5 yıl olarak belirlendiği ancak taraflardan herhangi birinin sure bitiminden 3 ay once diğer tarafa fesih ihbarında bulunmadığı takdirde sozlesmenin bes yıl sureyle yenilenmis sayılacağı, bu nedenle sozlesme suresinin belirsiz sureli hale geldiği gorulmektedir. Akaryakıt dağıtımı sektorundeki dikey anlasmaların 2002/2 sayılı Dikey Anlasmalara İliskin Grup Muafiyetine uygunluğunun belirlenmesi amacıyla 2006 yılında Rekabet Kurulu tarafından bir onarastırma yapılmıstır. Soz konusu onarastırma kapsamında,

Termopet’e dikey anlasmalarındaki cesitli eksiklikleri nedeniyle 15.11.2006 tarih ve  84/1059-306 sayılı Rekabet Kurulu karar ile 4054 sayılı Kanun’un 9/3 uncu maddesi uyarınca bayilik sozlesmelerinin ne sekilde tadil edileceği hususunda yazı  yazılmasına karar vermistir. Bunun uzerine Termopet tarafından kararda talep edilen sozlesme tadillerinin yapıldığı bildirilmis ve buna iliskin tadil yazısı orneği kurumumuza intikal ettirilmistir. Dolayısıyla sikayetci tarafından Kurum kayıtlarına intikal ettirilen sozlesmenin değisiklikten onceki hali olduğu anlasılmaktadır.

Basvuru dilekcesinde yer alan diğer hususlar bakımından bir değerlendirme yapıldığında, Termopet’in kredi vermediği, basvuru sahibini zarara suruklediği ve (……………………………………….), borcları icin sunduğu odeme planını kabul  etmediği yonundeki iddiaların taraflar arasındaki sozlesme hukumleri ve ozel hukuk

hukumleri uyarınca adli yargı tarafından cozume bağlanması gereken hususlardan olduğu ve bunlar bakımından 4054 sayılı Kanun uyarınca yapılacak herhangi bir ilsem bulunmadığı anlasılmaktadır.

Bununla birlikte soz konusu basvuru bakımından, akaryakıt istasyonuna iliskin olarak 20.10.2006 tarihli bayilik ve 20.11.2006 tarihli intifa sozlesmelerinin 2002/2 sayılı Tebliğ’den yararlanma suresinin ne olduğu hususunun incelenmesi gerekmektedir. Bilindiği uzere, yargı kararları, Rekabet Kurulunun Total-Akdağ kararı ve sonrasında almıs olduğu 5.3.2009 tarihli “Pol-Pet Petrol Urunleri Tur. Konaklama ve Din. Tesisleri Ltd. Sti.- Bolunmez Petrolculuk A.S.” ve “Barbaros Akaryakıt San Tic. Ltd. Sti.- Altınbas Petrol ve Ticaret A.S.” kararları cercevesinde, basvuru konusu Ozalbayraklar ile Termopet arasındaki bayilik sozlesmesi ile intifa sozlesmesinin 4054 sayılı Kanun’un 4.maddesi anlamında birlikte değerlendirilmesi gerekmektedir. Soz konusu anlamsalar bir butun olarak ele alındığı takdirde, 15 yıl sureyle gecerli olmak uzere akdedilen intifa sozlesmesi nedeniyle dikey iliskinin 2002/2 sayılı Tebliğ’in 5. maddesinde ongorulen bes yıllık sureyi asar nitelikte rekabet etmeme yukumluluğu icerdiği sonucu ortaya cıkmaktadır.

Yine Rekabet Kurulunun, yukarıda anılan kararlarında, 18.9.2005 tarihinden sonra yapılan sozlesmelerin, sureleri ne olursa olsun, yapıldıkları tarihten itibaren ilk bes yıllık sure boyunca 2002/2 sayılı Dikey Anlasmalara Đliskin Grup Muafiyeti Tebliği ile tanınan muafiyetten yaralanabileceğine, bes yılı asan sureler bakımından Tebliğ’de belirtilen muafiyet kosullarının ortadan kalkacağına karar vermistir.

Raportorlerce sikayetci ile 11.8.2009 ve 12.8.2009 tarihlerinde yapılan telefon gorusmelerinde, soz konusu akaryakıt istasyonunun Sabahattin Saka’ya ait gayrimenkul uzerinde kurulu olduğu, anılan arazi icin oncelikle Ozalbayraklar yetkilileri ile arasında bir kira anlasması yapıldığı ve daha sonradan uzerinde dikey iliskinin tesisi icin Termopet lehine bir intifa hakkı tesis edildiği ayrıca Sabahattin Saka’nın Ozalbayraklar’ın ortağının dayısı olduğu anlasılmaktadır. Bu nedenle soz konusu dikey iliskinin Grup muafiyetinden yararlanacağı sureyi belirlerken 2002/2 sayılı Tebliğ’deki konuya iliskin istisna hukmu dikkate alınmalıdır. 2002/2 Sayılı Dikey Anlasmalara İliskin Grup Muafiyeti Tebliğinin Acıklanmasına Dair Kılavuz’un 38. paragrafında; “Tebliğ’in 5 inci maddesi ile getirilen bu istisna, “oncelikle ve ozellikle” iliksinin baslangıcından itibaren ucuncu sahıslardan ayni ya da sahsi haklar kapsamında tasınmazın kullanma ve/veya yararlanma hakkının alınması ve bunu muteakiben tesisin bizzat sağlayıcı tarafından isletilmesi ya da kullanma/yararlanma hakkı veren ile hicbir bağlantısı olmayan sahıslarla bayilik iliskisinin kurulması ile sınırlıdır.” hukmu yer almaktadır. Basvuru konusu olayda Termopet’in, oncelikle anılan arazinin kullanım hakkını iliskinin baslangıcından itibaren Sebahattin Saka’dan elde etmesi soz konusu olmadığından ve intifa hakkı veren ile bağlantısı olan biriyle bayilik iliksisi kurulduğundan istisna hukmunden yararlanmasının mumkun olmadığı gorulmektedir.

Bu cercevede Ozalbayraklar ile Termopet arasında imzalanan 20.10.2006 tarihli akaryakıt bayilik sozlesmesi ve bununla bağlantılı 20.11.2006 tarihli intifa sozlesmesinden olusan dikey iliskinin, taraflar arasındaki ilk anlasmanın suresi dikkate alınarak, 20.10.2011 tarihine kadar grup muafiyeti kapsamında olduğu ve bu tarihten sonra muafiyet kosullarının ortadan kalkacağı sonucuna varılmıstır. Diğer taraftan, 20.10.2011 tarihine kadar taraflar muzakere ederek mevcut

sozlesmeleri sonlandırmak suretiyle, bes yılı asmayacak sekilde yeni bayilik sozlesmesi ve bu sure ile uyumlu olarak yeni intifa sozlesmesi akdedebilecektir. Bu tarihten sonra taraflar arasında akdedilmis olan bayilik sozlesmesi ve onunla bağlantılı intifa sozlesmesinden olusan “rekabet yasağına dayalı dikey iliski”nin her iki tarafın acık iradesi olmaksızın uzatılmaya zorlanması ya da bu sure sonunda rekabet etmeme sartına son verilmesini engelleyen herhangi bir durum olması halinde, 4054 sayılı Kanun’un 4. maddesi cercevesinde islem tesis edilebilecektir.

J. SONUC

Duzenlenen rapora ve incelenen dosya kapsamına gore,

1. Taraflar arasındaki 20.10.2006 tarihli akaryakıt bayilik sozlesmesi ve bununla bağlantılı intifa sozlesmesinden olusan rekabet yasağına dayalı dikey iliskinin,

20.10.2011 tarihine kadar 2002/2 sayılı Dikey Anlasmalara iliskin Grup Muafiyeti Tebliği kapsamında grup muafiyetinden yararlandığına,

2. 20.10.2011 tarihinden sonra taraflar arasında mevcut olan dikey iliskinin her iki tarafın acık iradesi olmaksızın uzatılmaya zorlanması ya da bu sure sonunda rekabet etmeme sartına son verilmesini engelleyen herhangi bir durum olması halinde 4054 sayılı Kanun’un 4. maddesi cercevesinde islem tesis edileceği hususunun taraflara bildirilmesine,

3. Bununla birlikte intifa hakkının tapudan terkinine karar verme yetkisinin hukuk mahkemelerinde olduğu hususunda basvuru sahibinin bilgilendirilmesine OYBİRLİĞİ ile karar verilmistir.

Aylara Göre Haber Sayıları: Haberleri görmek için sayıların üzerine tıklayın.