Sektörel Rekabet ve Tüketici Hakları Daire Başkanlığı tarafından hazırlanıp, ilgili birim ve sektörlerin görüşüne açılan "Tütün Mamulleri ve Alkollü İçkilerin Satışına ve Sunumuna İlişkin Yönetmelik" taslağı, alkollü içki satışına çok keskin sınırlamalar getiriyor. Yönetmelik bu haliyle çıkarsa, sporla alkollü içki üreticileri arasına tam anlamıyla set çekilecek.

Yönetmelik hükümlerine göre akaryakıt istasyonları içindeki mağaza ve lokantalarda, içindeki alkol oranı yüzde 5΄i geçen içkiler satılamayacak.

Geçen Mayıs ayında yürürlüğe giren 5752 sayılı yasanın uygulama yönetmeliği taslağı alkollü içki satışına ’keskin’ sınırlamalar getirmekle kalmıyor, içki üreticilerinin sporu ve spor kulüplerini desteklemesini ve ticari araçlarında marka logosu ve amblemini kullanmasının da önüne geçiyor. Devlet Bakanlığı bünyesindeki Sektörel Rekabet ve Tüketici Hakları Daire Başkanlığı tarafından hazırlanan ’Tütün Mamülleri ve Alkollü İçeceklerin Satışına ve Sunumuna İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik’ taslağı, bugüne kadar spor kulüplerine maddi manevi destek veren alkollü içki üreticilerini caydırıcı maddeler içeriyor. Yönetmelik taslağında ’Reklam, Sponsorluk ve Promosyon Uygulamaları’ başlığı ile yer alan 25’inci maddenin özellikle iki bendi, alkollü içki üreticilerinin her türlü sportif ve tanıtım faaliyetlerini kısıtlıyor.
Alkolle spor bağı kurulamaz

Taslağın (i) bendinde, "Sportif mekan ve etkinlikler, alkollü içki markaları, markanın alametleri ile üretici şirketlerin ismi ve ticaret unvanlarının alkollü içki markaların esaslı unsuru niteliğindeki kelimeleri içeremez" deniliyor. (j) bendi ise alkollü içki üreticilerinin spor kulüpleriyle ya da taraftarlıkla bağ kurmasını şu sözlerle yasaklıyor: "Alkollü içkilerin reklam ve tanıtımlarında, ambalaj ve etiketlerinde, fiziksel bir etkinlik, spor, spor kulüpleri ya da spor kulübü taraftarlığı ile alkollü içkiler arasında bağ kurulmasına neden olacak uygulamalar yapılamaz."

Reklam yapabilir ama

Yönetmelik taslağının reklam, sponsorluk ve promosyon uygulamalarını detaylandıran 25’inci maddesi uyarınca, her çeşit alkollü içkinin televizyon, kablolu yayın, radyo ve kamu yayın araçlarıyla reklamının yapılması yasak. Bu mecralar dışında yapılacak reklamlara ise sınırlı izin veriliyor. Reklamların ve doğrudan ya da dolaylı reklam içerikli her türlü faaliyetin istismar edici, teşvik edici ve özendirici olmaması, çocuklar ile gençleri etkileyebilecek içerikte bulunmaması zorunlu tutuluyor.

Yönetmelik, alkollü içki reklam, sponsorluk ve promomosyonuna belli koşullara uyulması şartıyla izin veriliyor. Ancak 25’inci maddedeki kısıtlama ve yasaklar üreticinin satış aracını da yakından ilgilendiriyor:

Ticari araçlar üzerinde alkollü içki markaları ve bu markaları çağrıştıran logo, amblem, benzeri alametler ile ürün markalarıyla aynı adı taşıyan ya da markanın esası unsuru niteliğinde olan sözcüklerle aynı olan ticaret unvanları ve şirket isimleri bulundurulamaz.

Ticari araçlar üçerinde, alkollü içki markaları ile bu markaların tanınmasını sağlayacak renk kombinasyonları, logolar, alametler, ek ibare, işaret, resim ve ek görsel figürler kullanılamaz. Ticari araçlar üzerinde yer alan ticaret unvanları ile şirket izimleri, aracın yan yüzey alanının yüzde 10’unu aşmayacak şekilde kullanılabilir.

Spor kulübü amblemi yasak

Alkollü içki satışı, ambalajı, sunumu ve tanıtımlarında; din, ırk, bayrak, siyasi parti, teşekkül, dernek ve vakıflar ile spor kulüplerinin amblem, flama, sembol ve alametleri kullanılamaz.

Spor ve briç kulüplerinde içki satışına izin verilmiyor

YÖNETMELİK taslağına göre ’Sağlık, spor ve kültür hizmeti verilen yerler ile, dersaneler, özel eğitim ve öğretim kurumları ve yurtlar dahil olmak üzere, eğitim ve öğretim hizmeti verilen yerlerle bu kurumların kültür ve sosyal hizmet binalarının kapalı ve açık alanları’nda tütün mamülünün perakende satışı yapılamayacak. Perakende ve açık alkollü içki satışı yapılacak yerlere ilişkin olarak da yönetmelik şu maddelerle yasaklar getiriyor: 

Belediye mücavir alanları ve konaklama yerleri hariç, otoyollarda ve devlet karayollarında bulunan yapı ve tesislerde alkollü içki satışı yapılamaz. 

Öğrenci yurtları, spor kulüpleri, her türlü öğretim ve eğitim kurumları, kahvehane, kıraathane, pastane, bezik ve briç salonlarında alkollü içki satışı yapılamaz.

 Akaryakıt istasyonlarının mağaza ve lokantalarında ise hacmen yüzde 5’ten fazla alkol içeren yüksek alkollü içkilerin satışı yapılamaz.

 Belediye teşkilatı bulunmayan yörelerde, perakende alkollü içki satışı yapılacak yere ilişkin, o yerin bağlı olduğu mülki amirliğin, turizm, genel güvenlik ve asayiş yönünden yapacağı değerlendirme sonucu olumlu görüşünü belirten yazısı aranır.

Sinemadaki alkollü içki reklamlarında neler vardı

Yeni Rakı: İnleyen nağmeler şarkısıyla birlikte nostaljik bir aile mutluluğu anlatılıyordu.

Bacardi: İçkinin hazırlanış aşamalarında içkinin etrafında gençler dans ediyordu.

Efe Rakı:Kadehe rakı doldurulup ardından su eklenmesiyle oluşan eğlenceli siluetler yer alıyordu.

Tuborg Vole: Piyasaya ilk çıktığında "Delikanlı Türk birası" sloganıyla sinemalarda yer alıyordu.

24 yaşındaki gençler etkilenir diye sinema reklamı da yasak

TASLAK uyarınca, alkollü içki reklamlarının, sinema salonlarında gösterime sunulan ve ’çocuklarla gençler’in yoğun olarak ilgi gösterebileceği nitelikteki sinema eserlerinin gösterim öncesinde, sonrasında veya gösterim aralarında yayınlanması da yasaklanıyor. Alkollü içkilerin tanıtımına münhasır neşriyat hariç olmak üzere, gazeteler, dergiler ve diğer yazılı kitle iletişim araçları vasıtasıyla yapılacak alkollü içki reklamları, ’gençlerin ve çocukların’ yoğun ilgi gösterecekleri sayfalarda da yer alamayacak. Yönetmelik taslağında yer alan "genç" tanımı, 15-24 yaş arasını içeriyor.

Fenerbahçe veya 1907 Rakısı çıkarmak yok

YÖNETMELİK taslağının spor kulüplerinin ad ve amblemleriyle alkollü içkinin piyasaya sürülmesinin önüne set çekmesi, Efe Rakı’yı da yakından ilgilendiriyor. Efe Rakı’yı üreten Elda, Fenerbahçe’nin 100’üncü kuruluş yıldönümü nedeniyle 1907 Rakısı çıkarmış ve pazarlamıştı.

Efes’in adı basketten tümüyle silinecek mi

ALKOL yönetmelik taslağının bugünkü şekliyle geçmesi halinde Efes markasıyla bira üreten ve aynı zamanda Efes Pilsen Spor Kulübü’nü bünyesinde bulunduran Anadolu Grubu doğrudan etkilenecek. Eğer madde aynen çıkarsa, Anadolu Grubu’nun ya Efes Pilsen’in spor kulübünü kapatması, ya da adını değiştirmesi gündeme gelebilecek.

Alkollü içki ile sağlık arasında bağ kurulamayacak

ALKOLLÜ içkilerin sağlık sorunlarını engelleyici, azaltıcı veya giderici etkisi olduğu, kişisel sorunların çözülmesinde veya unutulmasında yararı olduğu temaları da reklam veya tanıtımda işlenemeyecek. Yönetmelik taslağı uyarınca, alkollü içkilerin teskin edici, tedavi edici özelliklere sahip olduğu, uyarıcı, keyif ve haz verici, rahatlatıcı etkisinin bulunduğuna dair reklam ve tanıtım yapılamayacak. Bu durumda, Alkollü içkiler ile olumlu karakter özellikleri veya toplumsal değerler arasında bağ kurulacak mesajlar verilemeyecek.

20.10.2008