SİSTEM ADİL VE DOĞRU UYGULANMALI

Süreç hızla sona yaklaşıyor. Bu karar, yaklaşık dört yıl önce alındı. Karar, hem bilgi işlem yazılım hem de alt yapı açısından birçok çalışma gerektirmesi sebebiyle ciddi zaman alıyor.

Dünyada bu sistemi, akaryakıt şirketleri satış noktalarını denetlemek, kayıpları engellemek, hizmetlerini mükemmelleştirmek, maliyetlerini en aza indirmek ve otoriteye doğru hesap verebilmek için kullanıyorlar. Bu sistemden gelecek verileri otoritenin ilgili birimleri de rahatlıkla görebilmeli ki sektör hakkında yapılacak yeni düzenlemelere sağlam bir taban oluşturabilsin. Aynı zamanda da testiyi sağlam getiren ile kıranı ayırt edebilsin. 

Türkiye΄de farklı bir durum var; kayıt dışı akaryakıt. Kayıt dışı akaryakıtın, istasyonlarda satılmadığı gerekli denetimlerle ortaya çıkıyor. Belki bazı noktalarda bu tür bir eylem geçmişte oluşuyordu ancak özellikle sektörün gelişmesi ile beraber rekabetin de artmasıyla ciddi uygulamalar devreye girdi denetimler gerçekleştirilmeye başladı. Bu denetimleri kimileri otomasyonla kimileri de otomasyonsuz yapıyor. Kayıt dışı yakıt, artık istasyon harici noktalara kaydı diye düşünebiliriz. Kayıt dışı akaryakıtı kontrol etme operasyonu, akaryakıt firmalarının sadece bayilerinde değil aynı zamanda terminallerde de devam ediyor.

Basitçe düşünürseniz bir tank var ve bu tank pompalara bağlı. Tanka ne doldurursanız pompalardan satıldıkça sistem sayesinde bu satışı izleyebiliyorsunuz. Belgelerle bu satışı karşılaştırdığınızda uyumsuzluk varsa bir yerde kayıt dışılık var demektir. Bu anlamda EPDK böyle bir işlemin kendisine bildirilmesini istiyor.

Tüm bu iş ve işlemlerin bir maliyeti de oluşuyor. Bu maliyetler satılan akaryakıtın her bir litresindeki kardan çıkacak. Bugün Türkiye΄deki tüm bayiler ve tedarikçiler, EPDK΄ya satışlarıyla orantılı olarak bir para aktarıyorlar. İlave bir masraf unsuru elbette olacak. Bu maliyet, haksız rekabetin önlenmesi adına kabul edilebilir. Bu cümlenin altını çiziyorum.

Meselenin kırılma noktası, bunun tüm alanda uygulanıp uygulanmaması. Şayet bu uygulama tüm kesimlerde hayata geçmez ve halen daha bazı noktalar denetimden uzak kalırsa o zaman haksızlık ortaya çıkar. Haksızlık derken biri istasyonuna farklı nedenlerle otomasyon koydurmak istemiyorsa biz de bu nedenlerden ötürü otomasyon istemiyoruz demek istemiyorum. Eğer bir denetim yapılacaksa her yerde yapılmalı; en çok ürün satılan veya en az ürün satılan yerler eş zamanlı denetime tabi tutulmalı. Aksi taktirde piyasadaki dengeler bozuluyor. 

Teknik anlamda otomasyon kurulumu sıkıntılı ve zor bir uygulama. Bu sistemi Türkiye΄de uygulayan firmalar, geçen süreçte bu işi ancak oturttular. Bu iş sadece satış otomasyonu değil, tank otomasyonuyla da entegre bir sistem. Tanklara giren ürün kadar çıkış olup olmadığını da görmek önemli. Bu arada teknoloji ilerliyor ve stratejiler de değişime maruz kalıyor.

Bugünkü rekabet ortamında bayinin almak istediği birçok önlem var. Örneğin self servis yapabilmeniz için pompalarınızdaki sistemin uyarlanması lazım. Diyelim bayinin 10 adet pompa tabancası var ve bazı pompalardan farklı fiyatlarda satış yapmak istiyor ancak bu sistem böyle bir uygulamaya imkan tanımıyor. Bu durumda ne olacak? Diğer taraftan da fiyat rekabeti olsun isteniyordu. Artık, aslanlar gibi fiyat rekabeti var. Ama siz, tek bir fiyat uygulayabilirsiniz istasyonunuzda. Belki başka sistemler geliştireceksiniz; hizmete göre farklılık olabilecek.  İşaret edilen şablonun dışına çıkamıyorsunuz. İşlem adedi fazlalaştıkça otomasyon yazılımlarında hata ihtimalinin de artacağı bir gerçek. Tıkanmalar yaşanabilir. Bu bakımdan uygulamanın yaptırımlarında bu gibi sorunları da göz önüne almakta fayda var. Nasıl ki kaçak yakıt tarifinde sıkıntı çekiyor isek yarın benzerini oluşabilecek aktarım sorunlarında yaşamak istemiyoruz. 

Bir de otomasyon dışı yapılan satışlar var. Tankerler ile de ürün satılıyor. Bu satışların da bildirilmesi gerekecek. Bu noktada fatura ya da irsaliye gönderilmeli. Bu da ek bir maliyet anlamına geliyor. Maliyetler düşürülmeye çalışılırken böyle bir şeyin ilave olması göz ardı edilmemeli. Emir, demiri keser. Ancak bu maliyetler, satışlardan karşılanacak. Neticede ödeyen taraflar şirketler, bayiler ve tüketiciler olacak. 

Otomasyon uygulamasının hayata geçmesiyle artılarını veya eksilerini göreceğiz. Buradaki yaptırımlar ne olacak? İlave bir süre olacak mı yoksa olmayacak mı? Otomasyonun kurulmadığı noktaların akıbeti ne olacak? Sistemin kurulması mı yeterli olacak sıhhatli çalışması mı? Bu otomasyon sistemine yukarıda belirttiğim sebeplerden dolayı manuel giriş yapmak da söz konusu olacak. O zaman da otomatikleşmeden mecburen çıkılacak. İşin çok önemli bir yanı da bu sistemin kullanımının eğitimi ve onun alacağı zaman ve bu zaman diliminde oluşabilecek makul hataların neticesinde cezaya tabi olup olunmayacağı. Örnek vermek gerekir ise elektrik kesilir sistem devre dışı kalır ya da birçok kere yaşadığımız gibi sebebini anlayamadığımız bir ekran donması gibi bir durumu gidermek için sistemi resetlemek sıfırlamak gerekebilir ki bunlar olacaktır.

Böyle durumlarda bayiden gelecek aktarım kesintiye uğrarsa ve onun onarımı geciktiğinde, ilgili zaman aralığından bilgi gelmedi diye ceza yemek hiç hoş olmayacaktır. Dolayısı ile her işte olduğu gibi eğitim ve geçiş sürecinin bir kere daha değerlendirilmesi gerekmektedir

WWW.PETROTURK.COM

Aylara Göre Haber Sayıları: Haberleri görmek için sayıların üzerine tıklayın.