PÜİS Genel Başkanı Muhsin Alkan, tavan fiyat uygulaması kararının Kanun’un amacı ve ruhuna aykırı olduğunu belirterek, “Bu konuda bayilerimizden bize gelen ilk tepkiler, bu kar oranlarıyla ayakta kalamayacakları yönündedir. Bayiler, daha ilk günden ciddi ciddi istasyonlarını kapatacaklarını ifade etmeye başladılar. Bu karar kesinlikle serbest piyasa kurallarına müdahaledir. Bu kararla piyasa serbestleştirilirken, fiyatlar devletleştirilmiştir” dedi.

PÜİS, EPDK’nın tavan fiyat uygulaması hakkında Ankara’da bir basın toplantısı düzenledi. PÜİS Genel Başkanı Muhsin Alkan, Tavan fiyat uygulaması için öne sürülen gerekçenin yanlış olduğunu savunarak, “EPDK’nın bu müdahaleyi yapabilmesi için, yani tavan fiyat tespitinde bulunması için, petrol piyasasında rekabeti bozan, kısıtlayan veya engelleyen ve bu amacı taşıyan anlaşma veya eylemlerin varlığının tespiti gereklidir. Bu anlaşma veya eylemlerin piyasadaki rekabeti ve piyasa düzenini bozucu etkilerinin oluşması gerekir. Dolayısıyla, EPDK tarafından bu yetkinin kullanılabilmesi için petrol piyasasında rekabetin engellendiği, bozulduğu veya kısıtlandığının ortaya konulması ve hatta bu sonuçları doğuran anlaşma veya eylemlerin tespitinin öncelikle yapılması gerekirdi. EPDK bu tespitleri yapmadan fiyatlara müdahale etmemeliydi. Bu nedenle yapılan, en azından bir usul eksikliğidir ve dolayısıyla geçersizdir” dedi.

Rekabet Kurulu’nun 2008 yılı içinde açıklanan Akaryakıt Sektör Raporu’nda, Rekabet Kurulu tarafından rekabetin bozulduğu, kısıtlandığı veya engellendiğine dair bir saptama olmadığını hatırlatan Alkan, “Rekabet Kurulu, tamamen piyasadaki yapısal bozukluklardan bahsetmektedir. Rekabet Kurumu tarafından petrol piyasasında rekabetin bu piyasada bulunan teşebbüsler tarafından bozulduğuna dair bir tespit yokken, EPDK tarafından 10. maddenin ilgili fıkrası gereğince tavan fiyatların, piyasada rekabetin bozulduğu gerekçesiyle belirlenmesinin Kanunun amacı ve ruhuna aykırı olduğu kesindir” şeklinde konuştu.

“Tavan veya taban fiyat uygulamaları piyasadaki rekabeti bozar”

Her ne şekilde olursa olsun, tavan veya taban fiyatlarının serbest piyasa şartlarının dışında belirlenmesinin piyasadaki rekabeti bozacağı veya kısıtlayacağının altını çizen PÜİS Genel Başkanı Alkan, şöyle devam etti:

“EPDK’nın buna ilişkin kararında gerekçe olarak ileri sürdüğü ‘Fiyat uygulamalarında en yakın erişilebilir dünya serbest piyasa oluşumu dikkate alınmadığı’ şeklindeki sav da yanlıştır. En yakın dünya serbest piyasasındaki şartlarla Türkiye’deki şartların göz önüne alınmadan yapılacak çıplak bir mukayesenin bu karara gerekçe teşkil etmesi söz konusu dahi olamaz. Bahse konu tavan fiyat uygulamasını getiren karar, fiyatlara müdahale kararıdır ve bu karar, serbest rekabet ortamında fiyatlara müdahalenin getireceği tüm olumsuzlukları beraberinde getirecektir. Özellikle bugüne kadar akaryakıt fiyatlarının oluşmasında hiçbir müdahalesi bulunmayan bayilere yapılan bu uygulama kelimenin tam anlamıyla büyük bir haksızlıktır. Geniş bir coğrafyaya yayılan Türkiye’de, dağıtıcıların kısıtlı sayıdaki ikmal noktaları ile akaryakıt istasyonları arasındaki mesafeler de büyük farklılıklar göstermektedir. Örneğin İzmit Rafinerisi’nin bulunduğu Kocaeli’ndeki mesafe gidiş-dönüş 10-20 km. arasında değişirken, ikmalini Trabzon deposundan yapan Iğdır bayisi için bu mesafe gidiş-dönüş 1320 km’yi bulabilmektedir. Ne yazık ki alınan tavan fiyat uygulaması kararında bu husus tamamen göz ardı edilerek, Türkiye’nin her noktası için akaryakıt fiyatları eşit hale getirilmiştir. Böyle bir uygulamanın olabilmesi akıl dışıdır. Iğdır’daki akaryakıt bayisinin sattığı her litre benzin için 12.5 kuruş brüt kar verilirken, aynı bayinin ödediği nakliye ücreti litre başına 13 kuruştur. Iğdır bayisinin genel ve işletme giderlerini bir yana bıraksak dahi, sadece ödediği ve EPDK’nın unuttuğu veya göz ardı ettiği nakliye ücreti nedeniyle sattığı her litre bazında 0.5 kuruş zarar etmektedir.”

“Bu kararla; piyasa serbestleştirilirken, fiyatlar devletleştirilmiştir”

Akaryakıt bayilerinin haksız kazanç peşinde olmadığını bildiren Muhsin Alkan, özellikle bir kısım medyada bayilerin yüzde 7-8 oranındaki brüt karlarının net kar olarak gösterilmesinin kamuoyunda bazı tereddütlerin oluşmasına ve bayilerin abartılmış karlar peşinde olduğu düşüncesine yol açtığını söyledi. Bayinin elinde kalan net karın yüzde 1 ila en fazla yüzde 2 arasında olduğunun altını çizen Alkan, şöyle devam etti:

“Çok yetersiz olan bu karımız da bu talihsiz kararla elimizden alınmış oldu. Bu konuda bayilerimizden bize gelen ilk tepkiler, bu kar oranlarıyla ayakta kalamayacakları yönündedir. Bu durumda kesinlikle zarar edeceklerini, dolayısıyla ticari faaliyetlerine ara vermelerinin kaçınılmaz olduğunu söylüyorlar. Kısacası bayiler, daha ilk günden ciddi ciddi istasyonlarını kapatacaklarını ifade etmeye başladılar. Bu karar kesinlikle serbest piyasa kurallarına müdahaledir. Özellikle bir süreden beri kurulan hükümetlerin ana politikası olan özelleştirme seferberliğine de vurulan çok ciddi bir darbe niteliğindedir. Bu kararla piyasa serbestleştirilirken, fiyatlar devletleştirilmiştir. Bu karardan dönüş dahi sektöre ve ülkemize büyük zararlar getirecektir.”

“Kararı yargıya taşıyabiliriz”

Bir basın mensubunun EPDK’nın tavan fiyat kararını yargıya götürüp götürmeyeceklerini sorması üzerine, Alkan, “Biz demokratik bir kuruluşuz ve alınan kararı uygulamakla yükümlüyüz. 3-5 gün bekleyeceğiz ve ama büyük bir ihtimalle dava açacağız. Tabii sürenin 2 ay gibi kısa olması bizi biraz düşündürüyor. Bizim amacımız kesinlikle fahiş bir kar elde etmek değildir. Ama biz bugün EPDK’dan bir sağduyu bekliyoruz. Bu sorunun köklü bir çözüme kavuşması lazım” şeklinde konuştu.

Çarşamba günü Ankara’da yapılacak büyük bayi toplantısından ne gibi bir karar çıkmasının beklendiğinin sorulması üzerine, PÜİS Genel Başkanı Muhsin Alkan, şöyle konuştu:

Aylara Göre Haber Sayıları: Haberleri görmek için sayıların üzerine tıklayın.