14:39 | 07.Ekim.2023
Akaryakıt sektöründe usulsüz
fatura kullanımından kaynaklanan vergi kayıplarının önüne geçmeyi hedefleyen
Hazine ve Maliye Bakanlığı, yeni bir düzenlemeyi hayata geçirdi. 2.5 milyona
yakın vergi mükellefine ait araçlarda zorunlu olacak ve yakıt alan araçların
plakalarını otomatik olarak tanıyan ΄Ulusal Taşıt Tanıma Sistemi΄ ile kayıt
dışı ekonominin önüne geçilmesi hedefleniyor. İstasyonlarda manuel plaka
girişlerine izin vermeyerek usulsüz fatura kullanımını sonlandırması amaçlanan
sistem, bireysel kullanıcılara ise isteğe bağlı olarak sunulacak
Akaryakıt piyasasında rekabet
eşitliğinin sağlanması ve kayıt dışı ekonomi ile mücadele amacıyla yeni bir
düzenleme hayata geçirildi.
Hazine ve Maliye Bakanlığı
tarafından hazırlanan tebliğ ile, daha önce akaryakıt pompalarına bağlanma
mecburiyeti getirilen ödeme kaydedici cihazların, elektronik ortamda anlık veri
aktarımı yapabilen ve güvenlik seviyesi yükseltilmiş yeni nesil akaryakıt pompa
ödeme kaydedici cihazlar ile değiştirilmesine yönelik usul ve esaslar
belirlendi.
Söz konusu düzenleme ile,
akaryakıt istasyonlarında Ulusal Taşıt Tanıma Sistemi (UTTS) kurulması
zorunluluğu getirilirken, istasyonlarda yapılan akaryakıt satışlarında plaka
bilgisinin yeni nesil akaryakıt pompa ödeme kaydedici cihazlara otomatik
gönderilmesine ilişkin teknik özellikler belirlendi.
Bu kapsamda, akaryakıt istasyonu işleten mükelleflerin, en az bir pompa
ünitesinin tabanca aparatları üzerine nitelikleri Darphane tarafından
belirlenen ve Darphane ya da yetkili firmalar tarafından üretilen Taşıt Tanıma
Okuma Cihazı (TTO) temin ederek 31/12/2024 tarihine kadar taktırmaları zorunlu
hale geldi.
Kiralama yoluyla edinilen veya işletmeye dâhil olan ve işte kullanılan
taşıtlara da 31/12/2024 tarihine kadar Taşıt Tanıma Birimi (TTB), bir başka
deyişle akıllı etiket takılması zorunluluğu getirildi. TTB ile, akaryakıt
istasyonundan yakıt almaya gelen aracın plaka bilgisi otomatik olarak
belirlenecek, fiş ve faturada da sistemin tanıdığı bu plaka bilgisi yer alacak.
15 MİLYAR LİRALIK ΄KAÇAK΄ VAR
Vergi mükellefi olan kişi ve kuruluşlar için zorunlu, tüketiciler için
ise gönüllü olacak yeni sistem ile yaklaşık 15 milyar lira olduğu tahmin edilen
vergi kaçağının önlenmesi hedefleniyor.
Gelir İdaresi Başkanlığı’nın son yaptığı düzenlemeler çerçevesinde,
Yeni Nesil Ödeme Kaydedici Cihaz (yazar kasa) ve bayi denetim sistemleri ile
rafineri dağıtım noktasından yakıt dolumuna kadar süren tüm işlemler otomatize
edilerek denetim altına alınmıştı.
Ancak, araç plakalarının akaryakıt istasyonunda çalışanlar tarafından
sisteme manuel olarak işlenmesi nedeniyle usulsüz fatura kullanımını
engelleyemiyordu.
2.4 MİLYON MÜKELLEFİ İLGİLENDİRİYOR
Türkiye’de 2.4 milyonun üzerinde gelir vergisi mükellefi bulunuyor.
Gelir vergisi mükellefleri eğer varsa akaryakıt harcamasını gider gösterebilmek
için fatura almak zorunda. Ayrıca, akaryakıt kullanan aracın da mükellefe ait
olması şart.
Sektör kaynaklarından edinilen bilgiye göre, uygulamadaki boşlukları
kullanan bazı mükellefler, kullanmadığı ya da kullandığından fazla akaryakıt
harcamasına ait faturayı gider göstererek daha az vergi verme eğiliminde
olabiliyor.
Öte yandan, pompaya yanaşan aracın plaka bilgisinin istasyonda çalışan
tarafından manuel olarak girildiği, sözlü beyan nedeniyle de gerçekte akaryakıt
alıp alınmadığının tespit edilemediği belirtiliyor. Yani akaryakıtı alan
başkası, faturayı alan başkası olabiliyor.
Özetle, akaryakıt sektöründe yaşanan usulsüz fatura kullanımını
sonlandırmak ve suistimalleri ortadan kaldırmayı hedefleyen Gelir İdaresi
Başkanlığı, akaryakıt sektöründe tüm süreçlerin insan müdahalesi olmaksızın
yürütülmesi adına Ulusal Taşıt Tanıma Sistemi’ni devreye almış durumda.
BİREYSEL KULLANICI İÇİN ZORUNLU DEĞİL
Öte yandan, vergi mükellefi olan araç sahiplerinin yasal zorunluluk
çerçevesinde tabi olacağı Ulusal Taşıt Tanıma Sistemi’nde, bireysel araç
kullanıcılarının katılımı zorunlu olmayacak.
Ancak, bireysel araç kullanıcıları sisteme dahil olarak, akaryakıt
şirketlerinin Ulusal Taşıt Tanıma Sistemi’ne üye araçlara sunduğu kampanya ve
avantajlardan yararlanma şansına sahip olabilecekler.
Ayrıca, vergi mükelleflerine ait 8 milyon ticari aracın yollarda olduğu
Türkiye’de, söz konusu araçların 3 milyonunda özel şirketler tarafından
işletilen Taşıt Tanıma Sistemi bulunuyor.
Taşıt Tanıma Sistemi bulunan akaryakıt şirketleri, yetkilendirilmiş şirketler
aracılığı ile mevcut sistemlerini güncelleyerek UTTS’ye entegre olacaklar.
Taşıt Tanıma Sistemi olmayan akaryakıt istasyonları ise, tebliğ takvimine uygun olarak Ulusal Taşıt Tanıma Sistemi’nin altyapısını istasyonlarında kurarak sisteme dahil olacaklar.
haberturk.com
Aylara Göre Haber Sayıları: Haberleri görmek için sayıların üzerine tıklayın.
Yıllar | Oca. | Şub. | Mar. | Nis. | May. | Haz. | Tem. | Ağu. | Eyl. | Eki. | Kas. | Ara. |
2024 | 35 | 40 | 30 | 19 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
2023 | 46 | 37 | 55 | 111 | 55 | 43 | 50 | 52 | 48 | 44 | 24 | 35 |
2022 | 80 | 89 | 110 | 58 | 77 | 91 | 54 | 50 | 49 | 62 | 60 | 59 |
2021 | 34 | 41 | 62 | 51 | 43 | 41 | 36 | 40 | 51 | 59 | 41 | 58 |
2020 | 13 | 7 | 28 | 71 | 51 | 38 | 27 | 14 | 29 | 32 | 41 | 43 |
2019 | 26 | 25 | 25 | 18 | 15 | 27 | 15 | 22 | 24 | 21 | 17 | 20 |
2018 | 17 | 30 | 22 | 13 | 32 | 19 | 20 | 19 | 41 | 43 | 46 | 37 |
2017 | 23 | 17 | 34 | 17 | 23 | 29 | 27 | 27 | 24 | 31 | 28 | 27 |
2016 | 23 | 34 | 21 | 41 | 27 | 29 | 7 | 25 | 13 | 27 | 26 | 26 |
2015 | 18 | 19 | 30 | 25 | 5 | 23 | 21 | 29 | 13 | 21 | 8 | 30 |
2014 | 18 | 13 | 21 | 19 | 18 | 13 | 9 | 15 | 9 | 11 | 22 | 23 |
2013 | 20 | 16 | 23 | 24 | 22 | 29 | 22 | 20 | 17 | 20 | 18 | 23 |
2012 | 22 | 34 | 49 | 30 | 24 | 27 | 26 | 23 | 13 | 17 | 9 | 25 |
2011 | 9 | 6 | 11 | 12 | 8 | 18 | 18 | 8 | 4 | 11 | 18 | 16 |
2010 | 14 | 14 | 15 | 10 | 8 | 7 | 14 | 5 | 12 | 4 | 7 | 26 |
2009 | 16 | 23 | 23 | 17 | 26 | 41 | 51 | 38 | 17 | 28 | 31 | 23 |
2008 | 3 | 5 | 3 | 2 | 2 | 8 | 7 | 11 | 8 | 17 | 28 | 15 |