Kasım 05.2024 | 15:59
Küresel piyasalarda geçen
hafta negatif bir seyir izlenirken gözler, gelecek hafta açıklanacak ABD Merkez
Bankasının faiz kararı ve ABD Başkanlık seçimlerine çevrildi.
Geri sayımın sürdüğü ABD΄de 5
Kasım΄da yapılacak seçimlerin muhtemel sonuçları, küresel piyasalara olan
etkisi sebebiyle yatırımcılar tarafından yakından takip ediliyor.
Cumhuriyetçilerin Başkan adayı
Donald Trump, başkanlık koltuğuna ikinci kez oturması halinde, yeni tarifeler
uygulamayı, vergi indirimlerine gitmeyi ve fosil yakıt üretimini
artırmayı hedeflerken Demokratların Başkan adayı Kamala Harris orta
sınıf Amerikalılar için maliyetler ile vergilerin azaltılması gibi genel
olarak Joe Biden yönetiminin
devamı niteliği taşıyan politikalar izlemeyi planlıyor.
Bu gelişmelerle küresel
piyasalarda, 5 Kasım΄da düzenlenecek ABD Başkanlık
seçimlerine ilişkin siyasal belirsizlikler ve teknoloji hisseleri öncülüğünde
devam eden düşüşün genele yayılması sebebiyle negatif seyir izlendi.
ABD ekonomisinin resesyona
girmeden enflasyonla mücadeleyi başarıyla sonuçlandırabileceğine olan güven
güçlü kalmaya devam ediyor.
ABD açıklanan makroekonomik
verilere göre, ABD΄de tarım dışı istihdam ekimde 12 bin kişi ile beklentilerin
altında artarken işsizlik oranı değişim göstermeyerek yüzde 4,1 oldu.
Fed΄in dikkatle izlediği
ortalama saatlik kazanç, yüzde 0,4 ile beklentilerin üzerinde artış kaydetti.
ABD ekonomisi bu
yılın üçüncü çeyreğinde yüzde 2,8 ile beklentilerin altında büyüdü. Bu dönemde
tüketici harcamaları yüzde 3,7 artarak 2023΄ün ilk çeyreğinden bu yana en
yüksek artışı kaydetti.
Ülkede, JOLTS açık iş sayısı,
eylülde 7 milyon 443 bine düşerek piyasa beklentilerinin altında gerçekleşti ve
Ocak 2021΄den bu yana en düşük seviyesini kaydetti. ABD΄de ayrıca özel sektör
istihdamı, ekimde 233 bin kişiyle piyasa beklentilerinin üzerinde arttı.
Ülkede, kişisel tüketim
harcamaları eylülde aylık yüzde 0,5 ile beklentilerin üzerinde artış kaydetti.
Fed΄in enflasyon göstergesi
olarak dikkate aldığı, gıda ve enerji kalemlerinin
hesaplama dışı tutulduğu çekirdek kişisel tüketim harcamaları fiyat endeksi
eylülde aylık bazda yüzde 0,3 artarak piyasa beklentilerine paralel
gerçekleşirken yıllık bazda yüzde 2,7 ile tahminlerin hafif üzerinde arttı.
ABD΄de ilk kez işsizlik maaşı
başvurusu yapanların sayısı 26 Ekim΄le biten haftada 216 bine düşerek
öngörülerin altında gerçekleşti.
Ülkede İstihdam Maliyet
Endeksi ise yılın üçüncü çeyreğinde yüzde 0,8 artarak piyasa beklentilerinin
altında kaldı.
Analistler, söz konusu
verilerin ABD΄de yaklaşan başkanlık seçimleri öncesinde ülke ekonomisinin
istikrarlı büyüme hızını koruduğunu gösterdiğini belirtti.
Büyüme verisi beklentilerin
altında gerçekleşse de ABD ekonomisinin tüketici harcamalarının desteğiyle söz
konusu dönemde sağlam bir büyüme kaydettiğini aktaran analistler, verilerin
ülke ekonomisinde "yumuşak iniş" beklentilerini de güçlendirdiğini
ifade etti.
Analistler, özellikle
açıklanan tarım dışı istihdam verisi sonrasında Fed΄in faiz indirimlerine
ilişkin öngörülerin beklentilerin güçlendiğini belirtti.
Güçlü kasırgalar ve büyük işçi
grevinin, ekim ayında tarım dışı istihdamda zayıf artışa neden olduğunu
söyleyen analistler, söz konusu verideki etkilerin geçici olduğunu ve işsizlik
oranı üzerinde net bir etkisinin görülmediğini kaydetti.
Analistler, ABD ekonomisinin
yüzde 3΄e yakın büyüme kaydettiğini vurgulayarak tarım dışı istihdamdaki
düşüşün ülke ekonomisinin resesyon tehlikesi altında olduğu anlamına
gelmediğini söyledi.
ABD΄de iş gücü piyasası ve
ekonomik faaliyetin iyi durumda kalmaya devam ettiğini enflasyonist baskıların
ise azaldığını belirten analistler, bunun Fed΄e faiz oranlarını kademeli olarak
düşürme olanağı sağladığını aktardı.
Analistler, verilerin Fed΄in
gelecek haftaki seçimlerin hemen ardından gerçekleşecek toplantısında çeyrek
baz puanlık faiz indirimine gideceğine yönelik beklentileri desteklediğini
belirtti.
Söz konusu gelişmelerin
ardından para piyasalarındaki fiyatlamalarda Fed΄in gelecek haftaki
toplantısında politika faizini 25 baz puan düşürmesine kesin gözüyle bakılırken
bankanın aralıkta bir faiz indirimi daha yapacağına ilişkin tahminler yüzde 83
seviyesinde bulunuyor.
Analistler, bankanın gelecek
haftaki toplantısında politika metni ve Fed Başkanı
Jerome Powell΄ın açıklamalarından alınacak sinyallerin varlık fiyatlarının yönü
üzerinde etkili olabileceğini belirterek aynı zamanda gelecek dönem
politikalara yönelik ipuçları aranacağını ifade etti.
ABD΄de enflasyonla mücadelenin
öngörülünden daha uzun sürebileceğine ilişkin endişeler tahvil piyasalarında
satış baskısının devam etmesine sebep olurken ABD΄nin 10 yıllık tahvil faizi
haftayı 12 baz puan artışla yüzde 4,37΄den, dolar endeksi
yatay seyirle 104,3 seviyesinden tamamladı.
Orta Doğu΄da İsrail΄in
saldırılarıyla devam eden gerginlik ve 5 Kasım΄da ABD΄de yapılacak başkanlık
seçimlerine ilişkin belirsizlik nedeniyle 2 bin 790,14 dolarla rekor kıran
altının ons fiyatı daha sonra tahvil faizlerindeki yükselişlerin etkisiyle bu seviyeden
gerileyerek haftayı yüzde 0,4 azalışla 2 bin 736,6 dolardan tamamladı.
Brent petrolün varil fiyatı
ise haftayı yüzde 3,6 düşüşle 72,8 dolardan tamamladı.
Kripto para piyasaları
tarafında ise Bitcoin΄in fiyatı haftalık bazda yüze 8,9 yükselerek Mart
2024΄ten sonra ilk defa 73 bin 678 dolar seviyelerini test etmesinin ardından
69 bin 700 dolar seviyelerinin üzerinde dengelendi.
New York borsası negatif
seyretti
New York borsasında, geçen
hafta teknoloji hisseleri öncülüğünde devam eden düşüşlerin etkisiyle negatif
bir seyir izlendi.
ABD΄nin büyük şirketleri
finansal sonuçlarını açıklamaya devam ederken hızlı servis restoran zinciri
McDonald΄s΄ın hisseleri, şirketin kar ve gelirinin beklentilerin üzerinde
gerçekleşmesi sonrasında yüzde 0,9 arttı.
ABD΄li otomobil üreticisi
Ford΄un hisseleri de şirketin açıkladığı bilançosunda kar tahminini düşürmesi
sonrası haftalık bazda yüzde 7,7 değer kaybetti.
"Muhteşem 7΄li"
olarak adlandırılan büyük teknoloji şirketlerinden Google΄ın ana kuruluşu
Alphabet, 30 Eylül΄de sona eren çeyrekte 88,27 milyar dolarlık gelir ve hisse
başına 2,12 dolarlık kazanç bildirdi. Şirketin hisseleri, şirketin geliri ve
karının bu yılın üçüncü çeyreğinde beklentileri aşması sonrası geçen hafta
yüzde 3,6 değer kazandı.
Finansal hizmetler sunan
Visa΄nın hisseleri de şirketin 1400 çalışanını işten çıkaracağına dair
haberlere karşın karının beklentileri aşmasının ardından yüzde 3,2 yükseldi.
İlaç şirketi
Eli Lilly΄nin hisseleri finansal sonuçlarının beklentilerin altında kalmasının
ardından yüzde 8,3 ve yarı iletken şirketi AMD΄nin hisseleri de dördüncü çeyrek
gelir tahminin beklentileri karşılayamaması sonrası yüzde 9,2 değer kaybetti.
Facebook, Instagram ve
WhatsApp΄ın sahibi Meta΄nın geliri ise bu yılın üçüncü çeyreğinde yüzde 19, net
karı yüzde 35 yükseldi. Şirketin üçüncü çeyrekte elde ettiği gelir, geçen yılın
aynı dönemine kıyasla yüzde 19 artışla 40,5 milyar dolara yükseldi.
Meta΄nın hisseleri de şirketin
gelir ve karının beklentilerin üzerinde gerçekleşmesine karşın kullanıcı
sayılarının beklentileri karşılayamaması ve yapay zeka ile
ilgili altyapı harcamalarında hızlanma beklendiğini bildirmesinin ardından
yüzde 1,1 geriledi.
Öte yandan, Coinbase΄in
hisseleri şirketin finansal sonuçlarının beklenenden zayıf gelmesi sonrası
yüzde 10,8 değer kaybetti.
ABD΄nin teknoloji devlerinden
Apple΄ın geliri, temmuz-eylül döneminde yıllık yüzde 6 artış kaydetmesine
karşın şirketin hisseleri haftalık bazda yüzde 3,7 azaldı.
Amazon΄un gelirinin
temmuz-eylül döneminde 158,9 milyar dolarla beklentilerin üzerinde
gerçekleşmesinin ardından şirketin hisseleri yüzde 5,4 arttı.
Bunlara ek olarak, dünyanın en
büyük çip üreticilerinden Intel΄in geliri yılın üçüncü çeyreğinde, yıllık bazda
yüzde 6 azalarak 13,3 milyar dolara geriledi. Intel΄in elde ettiği gelir
düşmesine karşın hisseleri haftayı yüzde 2,3 yükselişle tamamladı.
Bu gelişmelerle, Nasdaq
endeksi yüzde 1,50, Dow Jones endeksi yüzde 0,15 ve S&P 500 endeksi yüzde
1,39 değer kaybetti.
Gelecek hafta pazartesi
fabrika siparişleri, salı ABD Başkanlık seçimleri, ISM hizmet sektörü Satınalma
Yöneticileri Endeksi (PMI), dış ticaret dengesi,
çarşamba hizmet sektörü PMI, perşembe Fed΄in faiz kararı, cuma Michigan
Üniversitesi tüketici
güven endeksi takip edilecek.
Avrupa borsaları geriledi
ABD΄de başkanlık seçimleri
öncesinde azalan küresel risk iştahının etkisiyle Avrupa borsalarında da
negatif bir seyir hakim oldu.
Avrupa Merkez Bankasının (ECB)
faiz indirim hızına yönelik belirsizlikler varlığını korurken bölgede açıklanan
makroekonomik verilerden alınan sinyaller öngörüleri zorlaştırıyor.
Bölgede açıklanan verilere
göre, Avro Bölgesi΄nde Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) ekimde yıllık bazda yüzde
2 ile beklentilerin üzerinde artış gösterdi. Beklenti, yıllık enflasyonun
ekimde yüzde 1,9 olacağı yönündeydi.
Beklentilerin üzerinde
artan TÜFE sonrasında
ekonomistler, ECB΄nin aralıktaki toplantısında 50 baz puanlık büyük çaplı bir
faiz indirimine gitme olasılığının zayıfladığına işaret ediyor.
Bölgede işsizlik ise eylülde
yüzde 6,3 ile değişiklik göstermedi.
Avro Bölgesi ekonomisi, yılın
üçüncü çeyreğinde yüzde 0,4 ile beklentilerin üzerinde büyüme kaydetti.
Gayrisafi yurt içi hasıla (GSYH), üçüncü çeyrekte önceki çeyreğe kıyasla
Almanya΄da yüzde 0,2, Fransa΄da yüzde 0,4, İspanya΄da yüzde 0,8 artarken, İtalya΄da
ise değişmedi.
Almanya΄da bu ay için eksi 21
puan olarak ölçülen Tüketici Güven Endeksi, hane halkının gelir beklentileri
konusunda daha iyimser olması nedeniyle kasım ayı için 2,7 puan artışla eksi
18,3 puana yükseldi.
ECB üyeleri
de sözle yönlendirmelerini sürdürürken geçen hafta açıklamalarda bulunan ECB
Başkanı Christine Lagarde, enflasyonda kalıcı yüzde 2 hedefine ilişkin,
"Büyük bir şok olmadığı sürece, bu 2025 yılı içerisinde
gerçekleşecektir." dedi.
ECB Yönetim Kurulu Üyesi Fabio
Panetta, yaptığı açıklamada, ECB΄nin faiz oranlarını çok yavaş düşürme ve
enflasyonu aşırı düşürme riskinden kaçınması gerektiğini söyledi.
ECB Başkan Yardımcısı Luis de
Guindos, bankanın enflasyonu düşürmede önemli ilerleme kaydettiğini ancak henüz
zafer ilan edemediğini söyledi.
ECB Yönetim Kurulu üyesi
Isabel Schnabel de dezenflasyonun yolunda gittiğini ancak enflasyonla
mücadelenin henüz kazanılmadığını, bu nedenle kısıtlamaların kaldırılmasına
yönelik kademeli bir yaklaşımın uygun olduğunu söyledi.
Kurumsal tarafta ise Lufthansa
Grubunun üçüncü çeyrek bilançosunda şirket karının yıllık bazda yüzde 9
gerilediği bildirilirken Alman hava yolu firmasının
hisselerinde yüzde 8,2 gerileme yaşandı.
Analistler, İngiltere Merkez
Bankasının (BoE) faiz kararının piyasaların odağında bulunduğunu belirterek
bankanın politika faizinde 25 baz puanlık indirime gitmesinin beklendiğini
ifade etti.
Bu gelişmelerle İngiltere΄de
FTSE 100 endeksi yüzde 0,87, Fransa΄da CAC 40 endeksi yüzde 1,18, İtalya΄da MIB
30 endeksi yüzde 0,28 Almanya΄da DAX 40 endeksi yüzde 1,07 değer kaybetti.
Gelecek hafta Avro Bölgesi΄nde
ve Almanya΄da imalat sanayi PMI, çarşamba Avro Bölgesi΄nde Üretici Fiyat
Endeksi (ÜFE), hizmet sektörü PMI, Almanya΄da fabrika siparişleri ile hizmet
sektörü PMI, perşembe BoE΄nin faiz kararı, Almanya΄da sanayi üretimi, Avro
Bölgesi΄nde perakende satışlar takip edilecek.
ABD΄de teknoloji hisselerinde
ortaya çıkan satış baskısı Asya tarafına da yayıldı.
Asya tarafında, geçen
hafta Japonya hariç
negatif bir seyir izlenirken ABD΄de teknoloji hisselerinde ortaya çıkan satış
baskısı Asya tarafına da yayıldı.
Japonya Merkez
Bankası (BoJ) politika faizini değiştirmeyerek yüzde 0,25΄te
sabit bıraktı. Bunun yanı sıra banka, 2024 Ekim ayına ilişkin "Ekonomik
Faaliyet ve Fiyatlar için Görünüm Raporunu" yayımladı.
Raporda, Japonya ekonomisinin
potansiyel büyüme oranının üzerinde bir hızda büyümeye devam etmesinin muhtemel
olduğu belirtilerek çekirdek TÜFE yıllık artış oranının 2024 mali yılında
yaklaşık yüzde 2,5 ve ardından 2025 ve 2026 mali yıllarında yaklaşık yüzde 2
olmasının beklendiği kaydedildi.
Japonya’da Liberal Demokrat
Parti (LDP) ile koalisyon ortağı Komeito, parlamentoda çoğunluğu elde
edememesinin ardından yen dolar karşısında üç ayın en düşük seviyelerini test
ederken bu durum, siyasi belirsizliğin merkez bankasının faiz artırım politikasını
etkileyeceği yönündeki endişeleri öne çıkardı. Ülkenin ihracata dayalı
ekonomisine fayda sağlayan zayıf yen, ihracat yapan şirketlerin hisselerini ise
olumlu etkiledi.
Öte yandan Çin ürünlerine
uyguladığı yeni yaptırımlar dikkati çekiyor. Geçtiğimiz günlerde ABD yönetimi,
Çin΄e belirli yarı iletkenler, kuantum ve yapay zeka sistemleri yatırımlarını
sınırlayacak nihai kuralları ilan ettiğini duyurmuştu.
Avrupa
Birliği (AB), Çin yapımı elektrikli otomobillere yüzde 35,3΄e
varan oranda ilave gümrük
vergisi getireceğini ilan etti.
AB Komisyonu,
Çin΄de üretilen elektrikli otomobillere yönelik sübvansiyon karşıtı
soruşturmanın tamamlandığını ve Çin΄den AB’ye elektrikli otomobil ithalatına 5
yıl için kesin karşıt vergiler getirildiğini açıkladı.
Bu arada, Çin Merkez Bankası
(PBoC) piyasaya daha fazla likidite enjekte etmek ve bankacılık sistemindeki
kredi akışını desteklemek amacıyla yeni bir kredi aracı başlattı.
Bankanın açıklamasında,
bankacılık sisteminde makul miktarda likidite sağlamak ve merkez bankasının
politika araç setini daha da zenginleştirmek amacıyla açık piyasa doğrudan ters
repo operasyonları tesisinin etkinleştirdiği belirtildi.
Bölgede açıklanan verilere
göre, Japonya΄da ekim ayı imalat sanayi PMI 49,2 seviyesinde gerçekleşerek
zayıf kalmaya devam etti.
Japonya΄da eylül ayı perakende
satışlar aylık yüzde 2,3 azalırken, yıllık bazda yüzde 0,5 artsa da tahminlerin
altında kalırken, eylül ayına ilişkin sanayi üretimi aylık yüzde 1,4 artışla
öngörüleri geride bıraktı.
Ülkede, ekim ayı tüketici
güveni 36,2 ile beklentilerin altında gerçekleşti.
Çin΄de ekim ayına ilişkin
Caixin imalat sanayi PMI ise 50,3 seviyesinde gerçekleşerek tahminleri geride
bıraktı. Ülkede, ekim ayı imalat sanayi PMI 50,1 ile beklentilerin üzerinde
gerçekleşirken, söz konusu veri Nisan 2024΄ten bu yana zayıf seyreden imalat
aktivitesinde ilk kez artışa işaret etti.
Bu gelişmelerle haftalık bazda
Japonya΄da Nikkei 225 endeksi yüzde 0,37 değer kazanırken Çin΄de Şanghay
bileşik endeksi yüzde 0,84, Güney Kore΄de Kospi endeksi yüzde 1,58, Hong
Kong΄da Hang Seng endeksi yüzde 0,41 değer kaybetti.
Gelecek hafta salı Çin΄de
hizmet sektörü PMI, çarşamba BoJ toplantı tutanakları, perşembe Çin΄de dış
ticaret dengesi takip edilecek.
Yurt içinde düşüş eğilimi
görüldü
Yurt içinde geçen hafta düşüş
eğilimi öne çıktı. Borsa İstanbul΄da BIST 100 endeksi haftayı yüzde 0,26
değer kaybederek 8.885,00 puandan tamamladı.
Dolar/TL, haftayı bir önceki
kapanışın yüzde 0,1 üstünde 34,3286΄dan kapattı.
Analistler, teknik açıdan BIST
100 endeksinde 9.000 ve 9.100 puanın direnç, 8.800 ve 8.700 seviyelerinin
destek konumunda olduğunu kaydetti.
Öte yandan Uluslararası kredi
derecelendirme kuruluşu Standard & Poor΄s (S&P), Türkiye΄nin kredi
notunu "B+"dan "BB-"ye yükseltirken, kredi notu görünümünü
"durağan" olarak belirledi.
S&P açıklamasında, Türkiye
Cumhuriyet Merkez Bankası΄nın (TCMB) sıkı para politikası duruşunun, Türk
yetkililerinin lirayı istikrara kavuşturmasına, enflasyonu düşürmesine,
rezervleri yeniden inşa etmesine ve finansal sistemi dolarizasyondan arındırmasına
olanak sağladığı aktarıldı.
Gelecek hafta pazartesi
enflasyon, salı TÜFE bazlı reel efektif döviz kuru, perşembe hazine nakit
dengesi, cuma TCMB΄nin yılın 4. Enflasyon Raporu takip edilecek.
AA Finans Enflasyon Beklenti
Anketi΄ne katılan ekonomistler, ekim ayında Tüketici Fiyat Endeksi΄nin (TÜFE)
yüzde 2,46 arttığını tahmin ediyor.
Ekonomistlerin ekim ayı
enflasyon beklentilerinin ortalamasına göre (yüzde 2,46), bir önceki ay yüzde
49,38 olan yıllık enflasyonun yüzde 47,98΄e ineceği öngörülüyor.
Öte yandan, ekonomistlerin
2024 sonu enflasyon beklentisi ekimde yüzde 44,23 oldu.
trthaber.com
Aylara Göre Haber Sayıları: Haberleri görmek için sayıların üzerine tıklayın.
Yıllar | Oca. | Şub. | Mar. | Nis. | May. | Haz. | Tem. | Ağu. | Eyl. | Eki. | Kas. | Ara. |
2024 | 35 | 40 | 30 | 20 | 32 | 21 | 23 | 29 | 32 | 31 | 32 | 18 |
2023 | 46 | 37 | 55 | 111 | 55 | 43 | 50 | 52 | 48 | 44 | 24 | 35 |
2022 | 80 | 89 | 110 | 58 | 77 | 91 | 54 | 50 | 49 | 62 | 60 | 59 |
2021 | 34 | 41 | 62 | 51 | 43 | 41 | 36 | 40 | 51 | 59 | 41 | 58 |
2020 | 13 | 7 | 28 | 71 | 51 | 38 | 27 | 14 | 29 | 32 | 41 | 43 |
2019 | 26 | 25 | 25 | 18 | 15 | 27 | 15 | 22 | 24 | 21 | 17 | 20 |
2018 | 17 | 30 | 22 | 13 | 32 | 19 | 20 | 19 | 41 | 43 | 46 | 37 |
2017 | 23 | 17 | 34 | 17 | 23 | 29 | 27 | 27 | 24 | 31 | 28 | 27 |
2016 | 23 | 34 | 21 | 41 | 27 | 29 | 7 | 25 | 13 | 27 | 26 | 26 |
2015 | 18 | 19 | 30 | 25 | 5 | 23 | 21 | 29 | 13 | 21 | 8 | 30 |
2014 | 18 | 13 | 21 | 19 | 18 | 13 | 9 | 15 | 9 | 11 | 22 | 23 |
2013 | 20 | 16 | 23 | 24 | 22 | 29 | 22 | 20 | 17 | 20 | 18 | 23 |
2012 | 22 | 34 | 49 | 30 | 24 | 27 | 26 | 23 | 13 | 17 | 9 | 25 |
2011 | 9 | 6 | 11 | 12 | 8 | 18 | 18 | 8 | 4 | 11 | 18 | 16 |
2010 | 14 | 14 | 15 | 10 | 8 | 7 | 14 | 5 | 12 | 4 | 7 | 26 |
2009 | 16 | 23 | 23 | 17 | 26 | 41 | 51 | 38 | 17 | 28 | 31 | 23 |
2008 | 3 | 5 | 3 | 2 | 2 | 8 | 7 | 11 | 8 | 17 | 28 | 15 |